????????????? การบีบหรือปั๊มนมสำหรับทารกที่หอทารกวิกฤต การที่ทารกต้องอยู่ที่หอทารกวิกฤตมักเกิดจากการที่มีภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์หรือการคลอด ซึ่งปัญหาเหล่านี้อาจทำให้ทารกอาจต้องใส่สายยางเข้ากระเพาะอาหารและป้อนนมทางสายยาง โดยอาจจะต้องใช้เวลาในการดูแลรักษา สำหรับทารกที่คลอดก่อนกำหนดส่วนใหญ่หากอายุครรภ์น้อยจำเป็นต้องอยู่ที่หอทารกวิกฤตนาน การดูแลให้มีการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จึงต้องอาศัยการบีบหรือปั๊มนมช่วย ซึ่งขณะนอนพักอยู่ที่โรงพยาบาล มารดาควรได้รับการสอนการบีบหรือปั๊มนมเพื่อให้มีน้ำนมและมีโอกาสในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สูงขึ้น นอกจากนี้บริเวณหอทารกวิกฤตควรจัดสถานที่ที่เหมาะสมในการส่งเสริมให้มารดาได้บีบนมหรือปั๊มนมสำหรับทารกด้วย

??????????? การให้ความรู้เกี่ยวกับประโยชน์ของนมแม่ในทารกที่อยู่ที่หอทารกวิกฤตมีความจำเป็น เนื่องจากมารดาที่มีภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์และการคลอดส่วนหนึ่งเป็นจากมารดามีความเสี่ยง ได้แก่ การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น มีเศรษฐานะและการศึกษาน้อย ไม่ฝากครรภ์ ทำให้มารดาเหล่านี้อาจไม่ได้รับการสอนเกี่ยวกับประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในระหว่างฝากครรภ์ จึงควรให้ข้อมูลเหล่านี้กับมารดาและครอบครัวเพิ่มเติมในระหว่างการรอคลอดและหลังคลอด ซึ่งควรเน้นว่า ?นอกเหนือจากการรักษาด้วยยาแล้ว การให้ลูกได้กินนมแม่เป็นส่วนหนึ่งของการรักษาและจะช่วยให้ภูมิคุ้มกันของทารกดีขึ้น? การให้คำปรึกษาทีมที่ให้การดูแลรักษา คือ สูติแพทย์ กุมารแพทย์ พยาบาล เจ้าหน้าที่และผู้เชี่ยวชาญด้านการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ควรทำร่วมกัน²³ มีรายงานว่าการให้คำปรึกษาเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่กับมารดาที่คลอดก่อนกำหนดที่ตั้งใจจะเลี้ยงลูกด้วยนมผสม ผลคือทำให้มารดาเริ่มการบีบหรือปั๊มนมแม่ร้อยละ 85 ?และความวิตกกังวลในเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในกลุ่มที่ตั้งใจจะเลี้ยงลูกด้วยนมผสมและกลุ่มที่ตั้งใจจะให้นมแม่ไม่แตกต่างกัน โดยจะลดลงเมื่อระยะเวลาผ่านไป²⁴

??????????? การบีบหรือปั๊มนมแม่สำหรับทารกที่หอทารกวิกฤต เวลาในการเริ่มการบีบหรือปั๊มนมแม่ควรเริ่มให้เร็วที่สุดหากสามารถทำได้โดยไม่มีข้อห้าม โดยเริ่มบีบหรือปั๊มนมแม่ภายในครึ่งถึงหนึ่งชั่วโมงแรกหลังคลอด^25,26 จะทำให้โอกาสในการประสบความสำเร็จในการให้นมแม่สูงขึ้นระยะเวลาในการบีบหรือปั๊มนมจะใช้เวลา 10-15 นาทีในช่วงแรก และเมื่อน้ำนมมาแล้ว การบีบหรือปั๊มนมควรทำจนกระทั่งน้ำนมหมดไปแล้ว 2 นาทีเพื่อให้มั่นใจว่าน้ำนมเกลี้ยงเต้าแล้ว และควรบีบหรือปั๊มนม 8-12 ครั้งต่อวัน²⁷

??????????? การเลือกให้นมแก่ทารกที่หอทารกวิกฤตมีความแตกต่างกันตามลักษณะของอาการและความรุนแรงของอาการทารก บางรายอาจต้องเริ่มให้นมแม่ทางสายยางเข้ากระเพาะอาหาร บางรายให้นมทางปากได้ แต่ทารกเข้าเต้าหรือดูดได้ไม่ดี จึงมีความจำเป็นต้องปรึกษาร่วมกันในทีมการดูแลรักษาเพื่อให้ทารกได้ประโยชน์สูงสุดจากนมแม่

?

หนังสืออ้างอิง

1.???????????? Pineda RG, Foss J, Richards L, Pane CA. Breastfeeding changes for VLBW infants in the NICU following staff education. Neonatal Netw 2009;28:311-9.

2.???????????? Sisk PM, Lovelady CA, Dillard RG, Gruber KJ. Lactation counseling for mothers of very low birth weight infants: effect on maternal anxiety and infant intake of human milk. Pediatrics 2006;117:e67-75.

3.???????????? Furman L, Minich N, Hack M. Correlates of lactation in mothers of very low birth weight infants. Pediatrics 2002;109:e57.

4.???????????? Parker LA, Sullivan S, Krueger C, Kelechi T, Mueller M. Effect of early breast milk expression on milk volume and timing of lactogenesis stage II among mothers of very low birth weight infants: a pilot study. J Perinatol 2012;32:205-9.

5.???????????? Dougherty D, Luther M. Birth to breast–a feeding care map for the NICU: helping the extremely low birth weight infant navigate the course. Neonatal Netw 2008;27:371-7.

?

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? ช่วงเวลาในการเริ่มบีบหรือปั๊มนม การบีบหรือปั๊มนมโดยทั่วไปจะปฏิบัติในช่วงหลังการสร้างน้ำนมระยะที่สอง (lactogenesis II) ซึ่งจะอยู่ในช่วง 32-96 ชั่วโมงหลังคลอด สำหรับการบีบหรือปั๊มนมตั้งแต่ระยะแรกหลังคลอด (early milk expression) ก่อนการสร้างน้ำนมระยะที่สอง ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนถึงผลของการบีบหรือปั๊มนมในระยะนี้^1-3 มีรายงานว่าในระยะแรกหลังคลอด การบีบน้ำนมด้วยมือจะได้น้ำนมมากกว่าการปั๊มนมและมีอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ที่ระยะสองเดือนเพิ่มขึ้นร้อยละ 25 ?เทียบกับการปั๊มนม⁴ การปั๊มนมไม่ได้ช่วยให้ปริมาณหัวน้ำนม (colostrum) เพิ่มขึ้น และไม่ได้ช่วยให้การเข้าสู่การสร้างน้ำนมระยะที่สองเร็วขึ้น แต่พบว่าจะช่วยให้มีน้ำนมเพิ่มขึ้นในวันที่หกหลังคลอด⁵ ผลตามรายงานนี้มีความพยายามจะอธิบายว่า การบีบน้ำนมด้วยมืออาจจะช่วยให้หัวน้ำนมไหลออกได้มากกว่าและมารดาที่บีบน้ำนมด้วยมือรู้สึกดีกว่าการที่ต้องปั๊มนม อย่างไรก็ตาม องค์การอนามัยโลกแนะนำให้มีการสอนให้มารดาสามารถบีบน้ำนมด้วยมือก่อนที่จะอนุญาตให้มารดากลับบ้าน

?

หนังสืออ้างอิง

1.???????????? Becker GE, Cooney F, Smith HA. Methods of milk expression for lactating women. Cochrane Database Syst Rev 2011:CD006170.

2.???????????? Slusher T, Hampton R, Bode-Thomas F, Pam S, Akor F, Meier P. Promoting the exclusive feeding of own mother’s milk through the use of hindmilk and increased maternal milk volume for hospitalized, low birth weight infants (< 1800 grams) in Nigeria: a feasibility study. J Hum Lact 2003;19:191-8.

3.???????????? Ohyama M, Watabe H, Hayasaka Y. Manual expression and electric breast pumping in the first 48 h after delivery. Pediatr Int 2010;52:39-43.

4.???????????? Flaherman VJ, Gay B, Scott C, Avins A, Lee KA, Newman TB. Randomised trial comparing hand expression with breast pumping for mothers of term newborns feeding poorly. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed 2012;97:F18-23.

5.???????????? Meier PP, Engstrom JL, Janes JE, Jegier BJ, Loera F. Breast pump suction patterns that mimic the human infant during breastfeeding: greater milk output in less time spent pumping for breast pump-dependent mothers with premature infants. J Perinatol 2012;32:103-10.

?

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? ข้อบ่งชี้ในการบีบหรือปั๊มนม มีข้อบ่งชี้ในการบีบหรือปั๊มนมหลายอย่าง ที่พบบ่อยได้แก่ การที่มารดากลับเข้าทำงาน ช่วงเวลาที่บีบหรือปั๊มนมมีผลต่อปริมาณน้ำนมด้วย การบีบหรือปั๊มนมในช่วง 6.00 นาฬิกาถึง 12.00 นาฬิกาจะให้ปริมาณน้ำนมสูงสุด ส่วนในช่วงหลัง 18.00 นาฬิกาจะให้ปริมาณน้ำนมต่ำสุด¹ การแนะนำการบีบหรือปั๊มนม แนะนำให้มารดาบีบหรือปั๊มนมก่อนออกไปทำงาน ระหว่างการทำงานควรบีบหรือปั๊มนมทุก 3 ชั่วโมง และบีบหรือปั๊มนมหลังจากกลับจากทำงานสำหรับข้อบ่งชี้อื่นๆ ได้แก่ มารดาที่มีทารกคลอดก่อนกำหนด ทารกต้องเข้าหอผู้ป่วยทารกวิกฤต ทารกที่มีเพดาโหว่ที่ไม่สามารถสร้างแรงดูดที่จะดูดนมจากเต้านมแม่ได้ ข้อบ่งชี้อีกกรณีหนึ่ง คือต้องการให้มีน้ำนมมากขึ้น การปั๊มนมวันละสองครั้งเสริมการจากให้ลูกดูดนมแม่ปกติเป็นเวลา 2 สัปดาห์ จะทำให้น้ำนมมาเพิ่มขึ้นวันละ 175 มิลลิลิตร² อย่างไรก็ตาม ในมารดาที่ทารกคลอดครบกำหนดปกติที่ปั๊มนมให้ลูกอย่างเดียวโดยไม่ให้นมจากเต้ามักไม่ประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ครบหกเดือน³ จึงแนะนำว่าหากทารกสามารถดูดนมจากเต้าได้ควรดูดนมจากเต้า

?

หนังสืออ้างอิง

1.???????????? Boutte CA, Garza C, Fraley JK, Stuff JE, Smith EO. Comparison of hand- and electric-operated breast pumps. Hum Nutr Appl Nutr 1985;39:426-30.

2.???????????? Hopkinson J, Heird W. Maternal response to two electric breast pumps. Breastfeed Med 2009;4:17-23.

3.???????????? Geraghty SR, Khoury JC, Kalkwarf HJ. Human milk pumping rates of mothers of singletons and mothers of multiples. J Hum Lact 2005;21:413-20.

?

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? ประสิทธิภาพของการบีบหรือปั๊มนม การปั๊มนมพร้อมกันทั้งสองเต้านมจะได้น้ำนมมากกว่าและใช้เวลาที่น้อยกว่าการปั๊มนมทีละเต้าและการบีบนมด้วยมือ^1-3 โดยทั่วไปการปั๊มนมด้วยไฟฟ้าจะได้น้ำนมมากกว่าการบีบด้วยมือร้อยละ 50 และทำได้ง่ายกว่า⁴ อย่างไรก็ตาม การบีบนมด้วยมือสามารถมีน้ำนมเพียงพอสำหรับทารกได้ และไม่มีความแตกต่างของระยะเวลาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในมารดาที่ปั๊มนมด้วยไฟฟ้าและปั๊มนมด้วยมือ⁵

?

หนังสืออ้างอิง

1.???????????? Slusher TM, Slusher IL, Keating EM, et al. Comparison of maternal milk (breastmilk) expression methods in an African nursery. Breastfeed Med 2012;7:107-11.

2.???????????? Slusher T, Slusher IL, Biomdo M, Bode-Thomas F, Curtis BA, Meier P. Electric breast pump use increases maternal milk volume in African nurseries. J Trop Pediatr 2007;53:125-30.

3.???????????? Becker GE, Cooney F, Smith HA. Methods of milk expression for lactating women. Cochrane Database Syst Rev 2011:CD006170.

4.???????????? Boutte CA, Garza C, Fraley JK, Stuff JE, Smith EO. Comparison of hand- and electric-operated breast pumps. Hum Nutr Appl Nutr 1985;39:426-30.

5.???????????? Hayes DK, Prince CB, Espinueva V, Fuddy LJ, Li R, Grummer-Strawn LM. Comparison of manual and electric breast pumps among WIC women returning to work or school in Hawaii. Breastfeed Med 2008;3:3-10.

?

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การใช้การบีบนวดเต้านมร่วมกับการปั๊มนม จะใช้การบีบน้ำนมด้วยมือร่วมกับการใช้การปั๊มนมโดยใช้เครื่องปั๊มนมที่ทำให้เกิดสุญญากาศด้วยไฟฟ้า ภาษาอังกฤษใช้คำว่า hand-on pumping ซึ่งต้องระวังเรื่องคำสับสนของการใช้คำในการสื่อสาร เทคนิคนี้ปริมาณน้ำนมที่ได้จะมากกว่าวิธีที่ใช้การบีบน้ำนมด้วยมือหรือการปั๊มนมด้วยเครื่องปั๊มไฟฟ้าที่ปั๊มเต้านมทั้งสองข้างพร้อมกัน¹ ซึ่งอาจจะเป็นประโยชน์ในการเก็บน้ำนมในมารดาที่คลอดทารกก่อนกำหนด

?

หนังสืออ้างอิง

1.???????????? Morton J, Hall JY, Wong RJ, Thairu L, Benitz WE, Rhine WD. Combining hand techniques with electric pumping increases milk production in mothers of preterm infants. J Perinatol 2009;29:757-64.

?