รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
แม้ว่าแพทย์จะมีบทบาทเป็นผู้นำในการส่งเสริมสุขภาพในด้านต่าง ๆ รวมทั้งการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยแพทย์ที่มีบทบาทที่เกี่ยวข้องเป็นหลัก ได้แก่ สูติแพทย์ กุมารแพทย์ และในกรณีที่ไม่มีแพทย์เฉพาะทาง ก็อาจเป็นแพทย์เวชปฏิบัติทั่วไปที่เป็นแพทย์ที่ให้การดูแลมารดาและทารกตั้งแต่ระยะฝากครรภ์จนถึงหลังคลอดและดูแลทารกต่อเนื่องไปจนกระทั่งทารกเจริญวัยขึ้นไปเข้าสู่วัยเด็ก แพทย์จะมีอิทธิพลในการให้คำปรึกษาทั้งในในระยะฝากครรภ์ การคลอด และหลังคลอด อย่างไรก็ตาม บุคลากรทางการแพทย์ที่ร่วมดูแลมารดาและทารกก็เป็นบุคคลที่มีความสำคัญ และสามารถช่วยสนับสนุนและดูแลมารดาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะช่วยให้เกิดความสมบูรณ์และความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ ดังนั้น การวางแผนการปฏิบัติงานเป็นทีม เพื่อให้การดูแลมารดาและทารกเป็นไปอย่างราบรื่นและต่อเนื่องจึงมีความจำเป็นและบุคลากรทางการแพทย์ควรให้ความสำคัญกับสิ่งนี้ 1
เอกสารอ้างอิง
Melin A, Bjorklund P, Zwedberg S. Pediatricians’ experiences of working with breastfeeding: An interview study. Sex Reprod Healthc 2018;16:218-23.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
เป็นที่ทราบกันดีแล้วว่า หากมารดาเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ภายในหนึ่งชั่วโมงแรกหลังคลอดจะช่วยส่งเสริมให้มารดาประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่และเพิ่มอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในภาพรวมได้ มีการศึกษาเกี่ยวกับปัจจัยที่ส่งผลต่อการเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่พบว่า มารดาที่พักอยู๋ในเขตชุมชนเมือง มารดาครรภ์หลัง มารดาที่มีการฝากครรภ์ มารดาที่คลอดในสถานพยาบาล และมารดาที่คลอดปกติทางช่องคลอด จะส่งผลดีต่อการเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 1 ดังนั้นในมารดาที่พักอยู่ในชนบท มารดาครรถ์แรก มารดาที่ไม่ได้มีการฝากครรภ์มาก่อน มารดาที่คลอดบุตรที่บ้าน และมารดาที่ผ่าตัดคลอดล้วนมีความเสี่ยงที่จะเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ช้า โดยเฉพาะหากเริ่มต้นช้ากว่า 6 ชั่วโมงหลังคลอด จะส่งผลเสียทำให้มารดามีโอกาสที่หยุดการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก่อนเวลาอันควร การเอาใจใส่และให้คำปรึกษาในมารดากลุ่มเสี่ยงเหล่านี้ จะลดปัญหาและเพิ่มความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้
เอกสารอ้างอิง
Mekonen L, Seifu W, Shiferaw Z. Timely initiation of breastfeeding and associated factors among mothers of infants under 12 months in South Gondar zone, Amhara regional state, Ethiopia; 2013. Int Breastfeed J 2018;13:17.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
โรคลำไส้อักเสบ (inflammatory bowel disease) มีความจำเป็นต้องใช้ยาในกลุ่มที่ออกฤทธิ์กดภูมิคุ้มกันของมารดา ได้แก่ infliximab, adalimumab, certolizumab, natalizumab และ ustekinumab ซึ่งอาจจะทำให้เกิดความกังวลในกรณีที่มารดาให้นมลูกว่า การให้นมลูกจะเกิดผลเสียจากการได้รับยาด้วยหรือไม่ มีการศึกษาพบว่า ยาที่มารดาได้รับผ่านน้ำนมในปริมาณที่ต่ำและไม่มีผลเสียทางคลินิกเมื่อเทียบกับทารกที่ไม่ได้กินนมแม่ 1 ดังนั้น ในมารดาที่รักษาโรคลำไส้อักเสบด้วยยาเหล่านี้ ยังคงสามารถให้นมแม่ได้หากมารดาต้องการโดยไม่พบความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในทารกจากการได้รับยา
เอกสารอ้างอิง
Matro R, Martin CF, Wolf D, Shah SA, Mahadevan U. Exposure Concentrations of Infants Breastfed by Women Receiving Biologic Therapies for Inflammatory Bowel Diseases and Effects of Breastfeeding on Infections and Development. Gastroenterology 2018.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
ในการให้ความรู้และฝึกทักษะในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่แก่มารดานั้น บุคลากรทางการแพทย์ส่วนใหญ่ยังขาดความรู้และความมั่นใจในการให้คำปรึกษา ให้ความรู้ และทักษะในการดูแลหรือจัดการให้ทารกสามารถกินนมแม่ได้ การใช้สื่อที่มีการเตรียมอย่างเหมาะสมสำหรับการเพิ่มความรู้และทักษะในการสอนมารดาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จะสามารถที่จะเพิ่มความรุ้และความมั่นใจของบุคลากรที่ต้องสอนมารดาในการให้นมลูกได้ โดยสื่อที่ใช้ที่มีการศึกษาได้แก่ ดีวีดี 1 ซึ่งบุคลากรทางการแพทย์สามารถเปิดดูและศึกษาก่อนการสอนหรือให้ความรู้แก่มารดา โดยการที่ได้ดูดีวีดีก่อนการสอนจะช่วยสร้างความมั่นใจให้แก่บุคลาการทางการแพทย์ที่เป็นผู้สอนด้วย
เอกสารอ้างอิง
Ma YY, Wallace LL, Qiu LQ, Kosmala-Anderson J, Bartle N. A randomised controlled trial of the effectiveness of a breastfeeding training DVD on improving breastfeeding knowledge and confidence among healthcare professionals in China. BMC Pregnancy Childbirth 2018;18:80.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
การที่มารดาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยการเริ่มต้นการให้นมลูกตั้งแต่ในระยะแรกหลังคลอด จะช่วยสร้างสายสัมพันธ์ความผูกพันระหว่างมารดาและทารกร่วมกับระยะเวลาที่ให้นมลูก ยิ่งมีการให้นมลูกนาน ความผูกพันจะยิ่งมาก ซึ่งจะช่วยป้องกันการทอดทิ้งทารกและการคุกคามทางเพศเมื่อทารกเจริญวัยเข้าสู่วัยเด็ก 1 ปัญหาทางด้านสังคมที่พบมากในปัจจุบันอาจลดลงได้หากสายสัมพันธ์ระหว่างแม่ลูกมีความเหนียวแน่นและช่วยยึดโยงสายสัมพันธ์ของครอบครัว ดังนั้น การวางรากฐานสุขภาพที่ดีของทารก มารดา รวมทั้งครอบครัวสามารถเริ่มต้นด้วยการให้ลูกได้กินนมแม่และกินนมแม่ให้ยาวนานที่สุดเท่าที่เป็นไปได้
เอกสารอ้างอิง
Kremer KP, Kremer TR. Breastfeeding Is Associated with Decreased Childhood Maltreatment. Breastfeed Med 2018;13:18-22.
เมนูนำทางเรื่อง
แหล่งความรู้ เกี่ยวกับสูติ-นรีเวช (Obstetrics-Gynecology)
