รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? การให้ลูกกินนมแม่จากเต้านมจะมีกลไกการกินที่มีความแตกต่างจากการกินนมจากขวด ลักษณะการเคลื่อนที่ของลิ้นและการขยับของขากรรไกรของทารกจะไม่เหมือนกัน ในระหว่างการกินนมจากเต้า ทารกจะมีการหายใจที่สัมพันธ์กับการดูดและกลืนน้ำนม โดยอัตราส่วนการหายใจ การดูด และการกลืนนมจะเป็น 1:1:1 ในขณะที่ทารกที่กินนมขวด น้ำนมจะไหลเร็ว ทำให้ทารกหยุดหายใจและหายใจออกเร็วกว่า การให้ทารกกินนมจากขวดจะอาจทำให้ทารกคุ้นเคยกับการดูดนมจากขวดที่ไหลได้เร็วและทารกไม่ได้เคลื่อนลิ้นไปด้านหน้าในขณะกินนม เมื่อนำทารกมากินนมแม่จากเต้าจึงอาจมีความลำบาก ต้องฝึกลักษณะการดูดนมใหม่ ทารกที่ติดขวดนมแล้ว อาจจะหงุดหงิดและปฏิเสธการกินนมจากเต้า อย่างไรก็ตาม แม้มีความลำบาก หากมารดามีความตั้งใจที่จะให้ลูกกินนมแม่ร่วมกับการสนับสนุนของบุคลากรทางการแพทย์ซึ่งเป็นผู้ดูแล การเข้าเต้าเพื่อให้ทารกกินนมแม่ยังสามารถทำได้

เอกสารอ้างอิง

1. The American of Obstetricians and Gynecologist, American Academy of Pediatrics. Breastfeeding handbook for physician. 2^nd edition. 2014.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? ภาวะน้ำตาลต่ำเป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในทารกแรกเกิด โดยทั่วไปมักพบในทารกที่มารดาเป็นเบาหวาน ทารกที่คลอดก่อนกำหนด และทารกที่มีน้ำหนักตัวน้อยกว่าเกณฑ์อายุครรภ์ แต่จะไม่พบในทารกที่คลอดครบกำหนดปกติ ระดับน้ำตาลในเลือดของทารกจะต่ำที่สุดในช่วง 1-2 ชั่วโมงแรกหลังคลอด ดังนั้น การที่จะช่วยป้องกันหรือลดปัญหาภาวะน้ำตาลต่ำในทารกสามารถทำได้โดยการโอบกอดทารกเนื้อแนบเนื้อ และให้ทารกเริ่มต้นกินนมแม่ตั้งแต่ในระยะแรกภายใน 1 ชั่วโมงหลังคลอด ซึ่งจะช่วยปัญหาภาวะน้ำตาลต่ำ

? ? ? ? ? ? ? ? สำหรับอาการของทารกที่มีภาวะน้ำตาลต่ำนั้น ในบางคนอาจไม่แสดงอาการ และหากมีอาการ สามารถเป็นได้ตั้งแต่ กระวนกระวาย หงุดหงิด เฉื่อยชา ง่วงซึม โคม่า หายใจเร็ว หยุดหายใจ เขียว อุณหภูมิร่างกายต่ำหรือไม่คงที่ ความตึงตัวของกล้ามเนื้ออ่อนแรง มีอาการชัก หรือมีการเปลี่ยนแปลงลักษณะของการกิน

? ? ? ? ? ? ? ? การดูแลรักษา ควรเริ่มต้นตั้งแต่การคัดกรองทารกที่มีความเสี่ยง เน้นให้มีการโอบกอดทารกเนื้อแนบเนื้อ และเริ่มให้นมแม่เร็ว และให้บ่อยๆ ในทารกที่ไม่มีอาการ การดูแลเบื้องต้นและเจาะเลือดก่อนการให้นมจะช่วยในการรักษาได้ โดยหากอาการไม่ดีขึ้น อาจต้องพิจารณาการให้น้ำนมที่ได้จากการบีบเก็บหรือนงผงดัดแปลงสำหรับทารกเพิ่มเติม แต่ในทารกที่มีอาการ จำเป็นต้องใช้การให้น้ำเกลือร่วมในการดูแลด้วย

เอกสารอ้างอิง

1. The American of Obstetricians and Gynecologist, American Academy of Pediatrics. Breastfeeding handbook for physician. 2^nd edition. 2014.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? เมื่อสตรีตั้งครรภ์มักมีอาการแพ้ในช่วงไตรมาสแรก ซึ่งอาการในมารดาแต่ละคนมีมากน้อยไม่เท่ากัน ในมารดาที่มีอาการน้อย อาจไม่จำเป็นต้องใช้ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหารโดยกินอาหารครั้งละน้อยๆ แต่บ่อยครั้งขึ้น จะช่วยให้มารดาสามารถรับประทานอาหารได้ การกินน้ำหวานจะช่วยลดอาการอ่อนเพลียในมารดาที่มีอาการคลื่นไส้อาเจียนมาก นอกจากนี้ การใช้การแพทย์ทางเลือกอื่นๆ ยังสามารถลดการใช้ยาแก้คลื่นไส้อาเจียนได้ ได้แก่ การดื่มน้ำขิง การฝังเข็ม แต่ในมารดาบางคนที่มีอาการมาก การเริ่มต้นใช้ยาอาจมีความจำเป็น ยาที่ใช้เป็นทางเลือกแรก ได้แก่ วิตามินบีหก ในกรณีที่อาการไม่ดีขึ้น อาจให้ dimenhydramine ร่วมด้วย ยานี้อาจทำให้มารดาง่วงนอนได้ นอกจากนี้ ยังมีการใช้ยา ondansetron ซึ่งจากข้อมูลในปัจจุบันพบว่าประโยชน์ของการใช้ยามีมากกว่าความเสี่ยงในการใช้ยา อย่างไรก็ตาม มีรายงานบางการศึกษาพบว่า การใช้ยานี้อาจมีความสัมพันธ์กับการเกิดความผิดปกติของหัวใจโดยเฉพาะที่ลิ้นหัวใจ¹ ดังนั้น แม้สมาคมสูตินรีแพทย์ของอเมริกาจะแนะนำให้ใช้ได้โดยมีความเสี่ยงต่ำ แต่การใช้ควรมีการเฝ้าระวังและติดตามรายงานผลด้วย

เอกสารอ้างอิง

1. Carstairs SD. Ondansetron Use in Pregnancy and Birth Defects: A Systematic Review. Obstet Gynecol 2016;127:878-83.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? มารดาที่มีเป็นโรคความดันโลหิตสูง เมื่อตั้งครรภ์และมาฝากครรภ์โดยมีประวัติฝากครรภ์ดี การวางแผนการกำหนดคลอดที่มารดาอายุครรภ์ 38-39 สัปดาห์น่าจะเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุด เนื่องจากหากวางแผนให้คลอดก่อน 37 สัปดาห์ โอกาสที่จะพบภาวะแทรกซ้อนในทารกหลังคลอดจะเพิ่มมากขึ้น แต่หากวางแผนให้คลอดหลังมารดาอายุครรภ์ 39 สัปดาห์ โอกาสที่มารดาจะมีภาวะครรภ์เป็นพิษสูงขึ้น¹ อย่างไรก็ตาม ควรวิเคราะห์ข้อมูลของมารดาในแต่ละรายโดยดูความเสี่ยงอื่นๆ ร่วมในการพิจารณาการกำหนดการคลอดด้วย

เอกสารอ้างอิง

1. Harper LM, Biggio JR, Anderson S, Tita AT. Gestational Age of Delivery in Pregnancies Complicated by Chronic Hypertension. Obstet Gynecol 2016.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? ใน 3-4 วันแรกหลังคลอด ทารกจะขับถ่ายน้ำออกจากร่างกายมากกว่าที่กินนมเข้าไป เนื่องจากในระยะแรกหลังคลอดทารกมีน้ำอยู่ในช่องว่างระหว่างเซลล์ในร่างกายมาก และจะลดลงเมื่อเวลาผ่านไปหลังคลอด ดังนั้น การติดตามการขับถ่ายของทารกจะสะท้อนถึงการกินนมได้ดีหลังจาก 3-4 วันแรก การจดบันทึกการกินนม การปัสสาวะ และการถ่ายอุจจาระอย่างต่อเนื่องในสัปดาห์แรก จะมีประโยชน์ในการประเมินการกินนมของทารก โดยในปลายสัปดาห์แรก ทารกจะปัสสาวะอย่างน้อย 6 ครั้งต่อวัน สำหรับการถ่ายอุจจาระ ในช่วงแรก ทารกจะถ่ายขี้เทาเป็นสีเขียวเข้มและเปลี่ยนเป็นสีเหลืองในปลายสัปดาห์แรก โดยจะมีการถ่ายอุจจาระในช่วงนี้อย่างน้อย 3 ครั้งต่อวัน การขับถ่ายที่น้อยกว่าปกติ อาจแสดงถึงการได้รับนมที่ไม่พอเพียงได้

เอกสารอ้างอิง

1. The American of Obstetricians and Gynecologist, American Academy of Pediatrics. Breastfeeding handbook for physician. 2^nd edition. 2014.