รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                ในปัจจุบันการค้นคว้าหาความรู้เรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ใช้การค้นหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต ซึ่งมีข้อมูลจำนวนมาก แต่ยังขาดการคัดกรองเรื่องความน่าเชื่อถือ¹ นอกจากนี้ ยังมีการใช้ประโยชน์จากการใช้สื่อสังคมออนไลน์ในการส่งเสริม สนับสนุน และแก้ไขปัญหาเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาด้วย^2,3 ซึ่งการใช้สื่อสังคมออนไลน์เป็นช่องทางหนึ่งที่ลดปัญหาในเรื่องการเดินทางของมารดาและช่วยให้การเข้าถึงการให้คำปรึกษามากขึ้น อย่างไรก็ตาม หากมีเว็บไซด์ที่ให้ความรู้ที่มีมาตรฐานทางการแพทย์ที่สถานพยาบาลจะให้คำแนะนำแก่มารดาและครอบครัวได้ จะเป็นประโยชน์มากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

1. Alianmoghaddam N, Phibbs S, Benn C. “I did a lot of Googling”: A qualitative study of exclusive breastfeeding support through social media. Women Birth 2019;32:147-56.
2. Bridges N, Howell G, Schmied V. Exploring breastfeeding support on social media. Int Breastfeed J 2018;13:22.
3. Pellechia K, Soto V, Haake M, Schneider J. Development and Implementation of a Loving Support Makes Breastfeeding Work Social Media Toolkit for WIC Staff. J Nutr Educ Behav 2017;49:S212-S3 e1.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

               ความยาวหัวนมของมารดาปกติจะราว 0.7-1.0 เซนติเมตรเมื่อเริ่มตั้งครรภ์ โดยทั่วไปความยาวหัวนมจะเพิ่มขึ้นได้ราว 2 มิลลิเมตรเมื่อถึงระยะคลอด ซึ่งหากมารดามีความยาวหัวนมสั้นกว่า 7 มิลลิเมตรในระยะหลังคลอดอาจส่งผลทำให้การเข้าเต้าลำบาก และสัมพันธ์กับการหยุดการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก่อนเวลาอันควร แม้ว่าการอ้าปากอมหัวและลานนมจะช่วยให้ทารกคาบส่วนของหัวนมและลานนมได้ติดและทำให้การเข้าเต้าสามารถทำได้ แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าความยาวหัวนมเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีผลต่อการเข้าเต้า ดังนั้น ในกรณีหัวนมมารดาสั้นกว่า 5 มิลลิเมตร จึงควรใส่ใจและมีการให้คำปรึกษามารดาถึงทางเลือกในการช่วยเพิ่มความยาวหัวนมตั้งแต่ในระยะฝากครรภ์ โดยการใช้อุปกรณ์ดึงหัวนม (nipple puller) สามารถเพิ่มความยาวของหัวนมได้ราว 4 มิลลิเมตร (ดังนั้นจะช่วยได้ดีในมารดาที่มีหัวนมสั้น 3-5 มิลลิเมตร) โดยไม่พบภาวะแทรกซ้อนของการคลอดก่อนกำหนด¹ หรืออาจใช้ประทุมแก้วช่วยแก้ไข เพื่อให้ลานนมมารดานิ่ม ทารกจะได้อมหัวนมและลานนมได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถทำได้โดยมีความปลอดภัยและเพิ่มความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้² สำหรับมารดาที่ไม่ได้รับการแก้ไข การติดตามดูแลอย่างใกล้ชิดเมื่อมารดาเกิดความยากลำบากในการเข้าเต้า การให้การช่วยเหลือและสนับสนุนจะช่วยให้ผลการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ดีขึ้น สำหรับการแก้ไขโดยการกระตุ้นดึงหัวนม (Hoffman maneuver) ยังไม่มีข้อมูลเพียงพอถึงประโยชน์ที่ชัดเจน

เอกสารอ้างอิง

1. Baiya N, Ketsuwan S, Thana S, Puapornpong P. Outcome of nipple puller use during antenatal care in short nipple pregnant women: a randomized controlled trial. Thai J Obstet and Gynaecol 2018;26:96-102.
2. Chanprapaph P, Luttarapakul J, Siribariruck S, Boonyawanichkul S. Outcome of non-protractile nipple correction with breast cups in pregnant women: a randomized controlled trial. Breastfeed Med 2013;8:408-12.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

               การที่บุคลากรทางการแพทย์ได้ติดตามเยี่ยมบ้านมารดาในระยะหลังคลอด จะเป็นผลดีต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยเฉพาะในช่วง 1-2 สัปดาห์แรกหลังคลอด เนื่องจากมารดาหลังกลับบ้านอาจพบปัญหาในการปรับตัวหรือปัญหาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ซึ่งต้องการคำปรึกษาที่จะช่วยให้มารดาคงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้โดยไม่หยุดการให้นมลูกก่อนเวลาอันควร มีการศึกษาพบว่าหากมีการเยี่ยมบ้านของบุคลากรทางการแพทย์เพื่อสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จะลดความเสี่ยงของการใช้นมผงดัดแปลงสำหรับทารกลง¹ และเพิ่มอัตราการเลียงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในช่วงหกเดือนหลังคลอดได้^2,3

เอกสารอ้างอิง

1. Feldens CA, Ardenghi TM, Cruz LN, Scalco GP, Vitolo MR. Advising mothers about breastfeeding and weaning reduced pacifier use in the first year of life: a randomized trial. Community Dent Oral Epidemiol 2013;41:317-26.
2. Silva V, Caminha MFC, Silva SL, Serva V, Azevedo P, Filho MB. Maternal breastfeeding: indicators and factors associated with exclusive breastfeeding in a subnormal urban cluster assisted by the Family Health Strategy. J Pediatr (Rio J) 2019;95:298-305.
3. Carvalho M, Carvalho MF, Santos CRD, Santos PTF. First Postpartum Home Visit: A Protective Strategy for Exclusive Breastfeeding. Rev Paul Pediatr 2018;36:8.

 รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                 การติดต่อระหว่างบุคลากรทางการแพทย์ที่เป็นผู้ให้บริการกับมารดาที่เป็นผู้รับบริการ ระบบการสื่อสารทางโทรศัพท์ถือเป็นระบบพื้นฐานที่มีทั่วถึงและแพร่หลายในมารดาที่เป็นผู้รับบริการส่วนใหญ่ ซึ่งโทรศัพท์แทบจะเรียกว่าเป็นปัจจัยที่ 5 ในชีวิตมนุษย์ในปัจจุบัน การใช้ระบบโทรศัพท์เพื่อให้คำปรึกษาเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่หลังคลอด จะช่วยส่งเสริม ติดตาม และให้คำแนะนำกับมารดาในกรณีที่มีปัญหาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เบื้องต้นได้ โดยมีการศึกษาว่า การโทรศัพท์ให้คำปรึกษาเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในมารดาหลังคลอดจะช่วยเพิ่มอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในช่วงหนึ่งเดือนหลังคลอด แต่ไม่มีผลต่ออัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในช่วง 4 และ 6 เดือนหลังคลอด¹

เอกสารอ้างอิง

1. Tahir NM, Al-Sadat N. Does telephone lactation counselling improve breastfeeding practices?: A randomised controlled trial. Int J Nurs Stud 2013;50:16-25.

 รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

             สภาพสังคมและสิ่งแวดล้อมเป็นปัจจัยที่มีผลต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ สภาพแวดล้อมในที่ต่าง ๆ ที่มารดาต้องดำเนินชีวิตประจำวัน หรือระหว่างการทำงาน ได้แก่ ที่ให้นมแม่อาจเป็นมุมนมแม่ในห้างสรรพสินค้าหรือตามสถานที่ท่องเที่ยว และตู้เย็นเก็บนมแม่ในสถานประกอบการ สิ่งเหล่านี้ช่วยส่งเสริมและสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่¹ ในกรณีที่ไม่มีการเอื้อในการให้นมแม่ในที่สาธารณะหรือสถานประกอบการ หรือสังคมมีมุมมองที่มีความคิดเห็นว่าการให้นมแม่เป็นเรื่องที่จำกัดอยู่เฉพาะการให้นมที่บ้าน การให้ในที่สาธารณะเป็นเรื่องน่าอับอาย จะมีผลทำให้มารดาเกิดความเครียด เมื่อจำเป็นต้องออกไปนอกบ้าน หรือต้องให้นมแม่ในที่สาธารณะ จะส่งผลให้มารดาหยุดก่อนเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก่อนเวลาอันควรได้

เอกสารอ้างอิง

1. Cameron B, Javanparast S, Labbok M, Scheckter R, McIntyre E. Breastfeeding support in child care: an international comparison of findings from Australia and the United States. Breastfeed Med 2012;7:163-6.