รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? เมื่อมารดาต้องออกไปทำงานนอกบ้าน การเตรียมตัวหรือเตรียมความพร้อมมักจะพูดถึงการปั๊มนมกันบ่อย ๆ อย่างไรก็ตาม ในการปั๊มนมนั้นต้องมีอุปกรณ์ปั๊มนมที่อาจเป็นเครื่องปั๊มนมด้วยมือหรือเครื่องปั๊มนมที่ใช้ไฟฟ้าจากถ่านหรือแบตเตอรี่ ซึ่งประกอบด้วยส่วนของขวดที่เก็บน้ำนม สายยาง และชุดที่สร้างแรงดูดหรือลดความดันพร้อมอุปกรณ์ประกบเต้านมเพื่อที่จะให้เป็นพื้นที่ปิดและการสร้างแรงดูดเกิดขึ้นได้ จะเห็นว่า สิ่งเหล่านี้ล้วนจำเป็นจะต้องมีการดูแล ทำความสะอาด และเลือกใช้ให้เหมาะสมทั้งขนาดและแรงดูดหรือแรงที่ใช้ในการปั๊มนม เพราะหากปฏิบัติไม่เหมาะสม อุปกรณ์เหล่านี้อาจเป็นที่สะสมของเชื้อโรค หรือทำให้เต้านมช้ำ บาดเจ็บ หรือเกิดการอักเสบได้ นี่ก็เป็นส่วนหนึ่งของลักษณะของสังคมในปัจจุบันที่มักพึ่งพาอุปกรณ์หรือเครื่องมือต่าง ๆ มากกว่าการใช้สิ่งที่มารดามีอยู่แล้ว นั่นคือ การใช้การบีบน้ำนมด้วยมือ โดยอุปกรณ์ที่จะใช้รองรับน้ำนมอาจเป็นแก้วหรือถ้วยที่ล้างให้สะอาดที่มีอยู่แล้วในที่สถานที่ ดังนั้น หากมารดาสามารถบีบน้ำนมด้วยมือได้ การเก็บน้ำนมของมารดาจะสามารถทำได้ในทุก ๆ ที่โดยปราศจากข้อจำกัดเรื่องการใช้ปลั๊กเสียบกับไฟฟ้าหรือถ่านหรือแบตเตอรี่หมด แม้การบีบน้ำนมด้วยมือจะเป็นสิ่งที่เป็นประโยชน์และมารดาทุกคนควรได้รับการสอนให้สามารถปฏิบัติได้ก่อนการอนุญาตให้กลับบ้าน แต่แนวโน้มในปัจจุบัน การบีบน้ำนมด้วยมือมักจะถูกละเลย ขาดการสอนให้ปฏิบัติ หรือการเน้นย้ำให้เห็นถึงข้อดีต่าง ๆ ที่ได้สะดวก ประหยัด และไม่ต้องพึ่งพาอุปกรณ์ใด ๆ เพิ่มเติม¹

เอกสารอ้างอิง

1. The Office on Women?s Health. Your guide to breastfeeding. 2017

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? ต้องบอกว่า สังคมในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไป ในสมัยก่อนสตรีมักเป็นแม่บ้านอยู่กับบ้าน ไม่ได้ออกไปไหน การให้นมลูกจึงให้นมที่บ้านที่ที่เป็นที่ส่วนตัวมิดชิด ปัจจุบัน สตรีมีบทบาทในหลายส่วนและหลากหลายกิจกรรมจึงอาจมีความจำเป็นในการต้องนำทารกออกมานอกบ้านด้วย และเมื่อทารกมีอาการหิว การให้นมจึงต้องเกิดขึ้น แล้วทางเลือกของการให้นมแม่ ควรทำอย่างไร ในยุคนี้ การให้นมแม่ในที่สาธารณะได้รับการยอมรับเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ¹ มีการส่งเสริมความมั่นใจของมารดาในการให้นมโดยมีผ้าคลุมให้นมบุตร กันความรู้สึกโป๊ หรือความไม่มั่นใจของมารดา หรือการที่มีการจัดมุมนมแม่ที่เป็นสถานที่ที่จัดให้เฉพาะตามห้างสรรพสินค้าหรือร้านอาหาร อย่างไรก็ตาม การให้นมแม่ในที่สาธารณะขึ้นอยู่กับการยอมรับในแต่ละสังคม ซึ่งหากมารดาต้องให้นมแม่ในที่สาธารณะที่ต้องเดินทางไป อาจศึกษาพื้นที่ที่เดินทางไป มีมุมนมแม่หรือไม่ หากไม่มีการเตรียมตัวของมารดาควรใส่เสื้อผ้าหรือชุดที่สะดวกในการให้นม หรืออาจมีอุปกรณ์ช่วยเช่นผ้าคลุมสำหรับให้นมบุตรในมารดาที่ไม่มั่นใจ แต่ข้อคิดที่อยากฝากไว้คือ ?การให้นมแม่เมื่อลูกต้องการแม้ในที่สาธารณะก็ไม่ใช่สิ่งที่ผิดหรือสิ่งที่จะต้องอับอายใด ๆ เลย มารดาควรภูมิใจที่ได้ตอบสนองการหิวของลูกด้วยการให้น้ำนมแม่ที่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับลูก?

เอกสารอ้างอิง

1. The Office on Women?s Health. Your guide to breastfeeding. 2017

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? การที่มีคนในครอบครัวสูบบุหรี่เกิดผลเสียต่อทารกและคนในบ้านได้ เนื่องจากในบุหรี่มีนิโคตินและสารพิษอีกหลายชนิดที่เป็นผลเสียต่อร่างกาย โดยเฉพาะทารกที่ร่างกายยังมีพัฒนาการของตับและไตที่เป็นอวัยวะที่กำจัดของเสียได้ไม่ดี ทำให้กำจัดสารพิษได้ช้า และเกิดอันตรายได้มากกว่าในผู้ใหญ่ ดังนั้น หากคนในครอบครัวทราบถึงเหตุผลนี้ ทารกอาจเป็นแรงบันดาลใจให้สามารถเลิกการสูบบุหรี่ได้ อย่างไรก็ตาม หากไม่สามารถหยุดหรือเลิกสูบบุหรี่ได้ การออกไปสูบบุหรี่นอกบ้านในบริเวณที่มีอาการถ่ายเทได้ดี ก็จะช่วยลดอันตรายที่จะเกิดแก่ทารกได้ หรือการใช้หมากฝรั่งที่มีนิโคตินระหว่างการลดหรือเลิกบุหรี่ก็ช่วยลดอันตรายแก่ทารกเช่นกัน¹

เอกสารอ้างอิง

1. The Office on Women?s Health. Your guide to breastfeeding. 2017

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? มารดาบางคนติดการกินกาแฟมาก โดยที่ยังกินระหว่างการตั้งครรภ์และให้นมบุตร แม้ว่าโดยทั่วไปแนะนำให้มารดาหลีกเลี่ยง แต่หากมารดาบางคนมีการติดกาแฟทางพฤติกรรม ทางเลี่ยงคือ อาจรับประทานกาแฟที่ไม่มีคาเฟอีน หรือในกรณีที่ไม่สามารถหยุดได้ แนะนำว่าควรลดระหว่างที่มารดาให้นมบุตร ในระหว่างตั้งครรภ์ไม่ควรรับประทานกาแฟเกินสองถ้วยต่อวัน? เนื่องจากมีรายงานว่าเพิ่มความเสี่ยงต่อการแท้งได้ ส่วนในระหว่างการให้นมบุตร แม้ไม่มีอันตรายมาก แต่อาจทำให้ทารกงอแง ไม่ยอมนอนได้ ซึ่งร่างกายของทารกจะกำจัดคาเฟอีนได้ช้ากว่าร่างกายของมารดา ทำให้อาการอาจมีอยู่นานจนทำให้เกิดอาการวิตกกังวลในมารดาได้ ซึ่งการเห็นความสำคัญของเรื่องนี้อาจทำให้มารดาเลือกที่จะพิจารณาการรับประทานอาหารได้เหมาะสม¹

เอกสารอ้างอิง

1. The Office on Women?s Health. Your guide to breastfeeding. 2017

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? ระหว่างที่มารดาให้นมบุตร บางครั้งมารดาอาจไม่สบาย โดยอาการป่วยที่พบบ่อย ๆ ได้แก่ มารดาเป็นหวัด มีคำถามว่าสามารถให้นมลูกได้ไหม คำตอบคือ ?ให้ได้? อธิบายดังนี้ ไข้หวัดเกิดจากการติดเชื้อไวรัสที่ผ่านทางน้ำลายหรือเสมหะระหว่างการไอหรือจาม ดังนั้น ข้อแนะนำในการลดการแพร่เชื้อหวัด คือ ให้ผู้ที่เป็นหวัดใส่ผ้าปิดปากเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อจากการไอหรือจาม เช่นเดียวกันการป้องกันการแพร่เชื้อหวัดจากมารดาสู่บุตรระหว่างการให้นม คือ การให้มารดาใส่ผ้าปิดปากระหว่างการให้นมบุตรและล้างมือให้สะอาดก่อนให้นมบุตร ก็จะสามารถป้องกันการแพร่เชื้อได้ นอกจากนี้ ขณะที่มารดาเป็นหวัดร่างกายของมารดาจะสร้างภูมิคุ้มกันต่อต้านเชื้อโรค ซึ่งทารกที่กินนมแม่ก็จะได้รับภูมิคุ้มกันเชื้อโรคที่ส่งผ่านน้ำนมที่มารดาให้ลูกกินโดยจะเป็นประโยชน์แก่ทารกด้วย อย่างไรก็ตาม ในมารดาบางคนที่เป็นหวัด นอกเหนือจากดูแลตนเอง ใส่ผ้าปิดปากและล้างมือก่อนให้นมลูก หากมารดามีความจำเป็นต้องใช้ยาบรรเทาอาการหวัด ก็สามารถทำได้ แต่ควรหลีกเลี่ยงยาลดอาการคัดจมูก ซึ่งหากใช้ควบคู่กับยาลดน้ำมูกอาจมีผลทำให้ปริมาณน้ำนมมารดาลดลงได้โดยเฉพาะมารดาที่มีน้ำนมน้อย¹

เอกสารอ้างอิง

1. The Office on Women?s Health. Your guide to breastfeeding. 2017