คลังเก็บป้ายกำกับ: latch score
การประเมินการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ (ตอนที่ 3)
รูปการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ จาก Eglash A, et al.1
เขียนโดย รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
เกณฑ์ LATCH Assessment (LATCH) มีรายละเอียด ดังนี้
| ? |
คะแนน |
รายละเอียด |
| L= Latch คือ การอมหัวนมและลานนม |
2 |
คาบหัวนมและลานนม ลิ้นแตะเหงือกล่าง ริมฝีปากบานออก ดูดนมเป็นจังหวะ |
|
1 |
ใช้ความพยายามหลายครั้งหรือกระตุ้นจนอมหัวนมและลานนม | |
|
0 |
ง่วงหรือลังเลจนอมดูดหัวนมไม่ได้ | |
| A = Audible swallowing คือ การได้ยินเสียงกลืนน้ำนม |
2 |
อายุ <24 ชั่วโมง ได้ยินเป็นช่วงๆ
อายุ >24 ชั่วโมง ได้ยินบ่อยครั้ง |
|
1 |
ได้ยิน 2-3 ครั้งหลังกระตุ้นให้ดูดนม | |
|
0 |
ไม่ได้ยิน | |
| T = Type of nipple คือ ลักษณะหัวนมของแม่ |
2 |
หัวนมชี้พุ่งปกติหรือหลังถูกกระตุ้น (everted nipple) |
|
1 |
หัวนมแบน (flat nipple) | |
|
0 |
หัวนมบอดบุ๋ม (inverted) | |
| C = Comfort breast and nipple คือ รู้สึกสบายเต้านมและหัวนม |
2 |
เต้านมและหัวนมนุ่ม อาจจะรู้สึกเจ็บเล็กน้อยขณะลูกดูดนม |
|
1 |
มีรอยแดงบริเวณเต้านม หัวนมมีรอยพองเล็กน้อย และเจ็บรุนแรงปานกลาง | |
|
0 |
เต้านมคัดมาก หัวนมแตกเป็นแผล เลือดออกและเจ็บรุนแรงมาก | |
| H = Hold คือ ท่าอุ้มลูกหรือจัดท่าลูกขณะให้นม |
2 |
ไม่ต้องการความช่วยเหลือของเจ้าหน้าที่ แม่สามารถอุ้มและจัดท่าลูกด้วยตนเอง |
|
1 |
ต้องการความช่วยเหลือของเจ้าหน้าที่บ้าง เช่น ยกหัวเตียง จัดหมอนรอง | |
|
0 |
ต้องการความช่วยเหลือของเจ้าหน้าที่อย่างเต็มที่ |
หมายเหตุ ตารางการประเมินแปลโดย กุสุมา ชูศิลป์2
เกณฑ์นี้ใช้ตัวแปรในการประเมิน 5 ตัวแปรคือ การเข้าเต้าหรือการอมหัวนมและลานนม การได้ยินเสียงกลืนน้ำนม ลักษณะของหัวนมของแม่ ความรู้สึกสบายเต้านมและหัวนม ท่าอุ้มลูกหรือการจัดท่าลูกขณะให้นม โดยคะแนนเต็มของเกณฑ์นี้คือ 10 คะแนน ข้อมูลจากการประเมินทั้งหมดนี้เป็นข้อมูลจากมารดาและทารก ผู้ประเมินสามารถทำการประเมินโดยพยาบาลหรือมารดา การแปลผล หากคะแนนการประเมินในทารกอายู 16-24 ชั่วโมงมากกว่า 8 แสดงว่ามีความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ใน 6 สัปดาห์หลังคลอดสูง3
ข้อมูลของประสิทธิภาพของเกณฑ์นี้ มีการศึกษาถึงคะแนน LATCH มีความสัมพันธ์กับระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ที่ 6 สัปดาห์และใช้ติดตามช่วยเหลือมารดาที่หยุดนมแม่ในระยะแรกจากการเจ็บเต้านม4 และมีการประเมินความสัมพันธ์ในการให้คะแนน LATCH ของบุคลากรทางการแพทย์กับมารดาพบว่ามีค่าสัมประสิทธิ์ความสัมพันธ์ตั้งแต่ 0.18 ในการประเมินการได้ยินเสียงทารกกลืนน้ำนมถึง 0.67 ในการประเมินการเข้าเต้าหรือการอมหัวนมและลานนม5
หนังสืออ้างอิง
1.???????? Eglash A, Montgomery A, Wood J. Breastfeeding. Disease-a-Month 2008;54:343-411.
2.???????? กุสุมา ชูศิลป์. การประเมินทารกที่เลี้ยงด้วยนมแม่. ใน: ศุภวิทย์ มุตตามระ, กุสุมา ชูศิลป์, อุมาพร สุทัศน์วรวุฒิ, วราภรณ์ แสงทวีสิน, ยุพยง แห่งเชาวนิช, บรรณาธิการ. ตำราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ ไอยรา จำกัด; 2555:163-71.
3.???????? Kumar SP, Mooney R, Wieser LJ, Havstad S. The LATCH scoring system and prediction of breastfeeding duration. J Hum Lact 2006;22:391-7.
4.???????? Riordan J, Bibb D, Miller M, Rawlins T. Predicting breastfeeding duration using the LATCH breastfeeding assessment tool. J Hum Lact 2001;17:20-3.
5.???????? Adams D, Hewell S. Maternal and professional assessment of breastfeeding. J Hum Lact 1997;13:279-83.
LATCH score (คะแนนการเข้าเต้า)
การประเมินการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ มีจุดเริ่มต้นที่การเข้าเต้า ขั้นตอนการเข้าเต้าจะมีการประเมิน ดังตารางที่ 1 โดยหากคะแนนการเข้าเต้ามากกว่า 8 ขึ้นไปจะสัมพันธ์กับความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
ตารางที่ 1 การประเมินคะแนนการเข้าเต้าหรือ LATCH score
| ? | คะแนน |
รายละเอียด |
| Latch |
2 |
อมเต้านมได้ถูกต้องคือ ปากอ้ากว้าง ริมฝีปากล่างไม่เม้มเข้า คางแนบเต้านม อมลึกถึงลานหัวนมและสามารถดูดนมได้เป็นจังหวะ |
|
1 |
อมไม่ลึกถึงลานหัวนม อมแค่ระดับหัวนม | |
|
0 |
ไม่สนใจหรือง่วงซึม ไม่อมเต้านม | |
| Audible |
2 |
ได้ยินกลืนน้ำนมดังฟังชัด เป็นจังหวะ |
|
1 |
ได้ยินกลืนน้ำนมไม่ชัดเจน | |
|
0 |
ไม่ได้ยินเสียงกลืนน้ำนม | |
| Type of nipples |
2 |
ปกติ |
|
1 |
มีความผิดปกติบ้าง แต่ไม่มาก | |
|
0 |
หัวนมบอด บุ๋มหรือใหญ่มาก หรือเต้านมหรือลานหัวนมแข็ง | |
| Comfort |
2 |
สะดวกสบาย ไม่เจ็บปวด เวลาให้นมหรือหลังให้นมลูก |
|
1 |
มีความไม่สะดวกสบายบ้าง แต่ไม่มาก | |
|
0 |
ไม่สะดวกสบายหรือเจ็บปวดขณะให้นมหรือหลังให้นม ซึ่งได้จากทั้งการสอบถามหรือการตรวจร่างกายพบเต้านมเป็นแผลหรือมีเต้านมคัดมากหรือมีลักษณะของการอักเสบหรือเป็นหนอง | |
| Hold |
2 |
อุ้มเด็กตะแคงตัวหันหน้าเข้าหาแม่แนบชิด ท้องแนบท้อง ใช้มือประคองเต้านมได้ถูกต้อง ทำท่าเข้าเต้าได้ดีและสะดวกสบาย ไม่เมื่อยไม่ปวด |
|
1 |
ประคองทารกได้ดีปานกลาง ส่วนใหญ่ถูกต้อง แต่มีบางส่วนต้องแก้ไข | |
|
0 |
ประคองทารกผิด ทำให้เข้าเต้าไม่ดี หรือเกิดความไม่สะดวกสบายหรือปวดเมื่อย |