รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

? ? ? ? ? ระยะของการสร้างน้ำนม แบ่งเป็น 3 ระยะ คือ

? ? ? ? ?-ระยะการสร้างน้ำนมระยะที่ 1 จะเริ่มที่อายุครรภ์ประมาณ 16-20 สัปดาห์ เป็นระยะเตรียมความพร้อมในการสร้างน้ำนม

? ? ? ? ?-ระยะสร้างน้ำนมระยะที่ 2 จะอยู่ในช่วงหลังคลอด 3-7 วัน เป็นระยะที่มีการสร้างหัวน้ำนมหรือน้ำนมเหลือง ซึ่งจะควบคุมโดยการลดลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน

? ? ? ? -ระยะสร้างน้ำนมระยะที่ 3 จะเริ่มประมาณ 5-7 วันหลังคลอด ระยะนี้ปริมาณน้ำนมจะมีความสัมพันธ์กับจำนวนความถี่ของการกระตุ้นดูดนมและการดูดให้นมเกลี้ยงเต้า

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? นมแม่ในระยะแรกจะเป็นหัวน้ำนมหรือน้ำนมเหลือง (colostrums) ซึ่งจะมีปริมาณเพียงเล็กน้อย แต่อุดมไปด้านสารประกอบที่ช่วยในเรื่องภูมิคุ้มกันกับทารก ได้แก่ เม็ดเลือดขาว แลคโตเฟอริน (lactoferrin) และ secretory immunoglobulin A (IgA) สารที่ช่วยเรื่องการเจริญเติบโตและพัฒนาการ ได้แก่ epidermal growth factor หัวน้ำนมจะมีแลคโตส โปแตสเซียมและแคลเซียมต่ำ โซเดียม คลอไรด์ และแมกนีเซียมสูง^1-3 เมื่อถึงระยะการสร้างน้ำนมระยะที่สองราว 72 ชั่วโมงหลังคลอด น้ำนมจะเริ่มเปลี่ยนแปลงเป็นน้ำนมระยะเปลี่ยนผ่าน (transitional milk) ในวันที่ 5-14 วันหลังคลอด จากนั้นจะเริ่มเปลี่ยนเป็นน้ำนมระยะสมบูรณ์ (mature milk) ซึ่งจะมีปริมาณและสัดส่วนของสารอาหารที่สูงขึ้นกว่าน้ำนมในระยะเปลี่ยนผ่านและหัวน้ำนม

หนังสืออ้างอิง

1.??????????? Castellote C, Casillas R, Ramirez-Santana C, et al. Premature delivery influences the immunological composition of colostrum and transitional and mature human milk. J Nutr 2011;141:1181-7.

2.??????????? Pang WW, Hartmann PE. Initiation of human lactation: secretory differentiation and secretory activation. J Mammary Gland Biol Neoplasia 2007;12:211-21.

3.??????????? Kulski JK, Hartmann PE. Changes in human milk composition during the initiation of lactation. Aust J Exp Biol Med Sci 1981;59:101-14.