รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

การตรวจดีเอ็นเอของไวรัสตับอักเสบบีในกระแสเลือดของมารดาเป็นปัจจัยเสี่ยงและสิ่งที่จะทำนายการติดเชื้อจากมารดาไปสู่ทารกที่สำคัญ หากปริมาณไวรัสในเลือดของมารดาก่อนคลอดน้อยกว่า 5.5 log10 copies ต่อมิลลิลิตร การให้ Hepatitis B immunoglobulin พร้อมวัคซีนไวรัสตับอักเสบหลังคลอดจะป้องกันการติดเชื้อในทารกได้ร้อยละ 100 โดยหากปริมาณไวรัสมากกว่าค่ากำหนด 5.5 log10 copies ต่อมิลลิลิตร จะป้องกันการติดเชื้อในทารกได้สองในสามของทั้งหมด^1,2 และหากปริมาณไวรัสมากกว่า 8 log10 copies ต่อมิลลิลิตร จะสัมพันธ์กับความล้มเหลวของการให้ภูมิคุ้มกันเพื่อป้องกันการติดเชื้อในทารก³

หนังสืออ้างอิง

1.??????????? Burk RD, Hwang LY, Ho GY, Shafritz DA, Beasley RP. Outcome of perinatal hepatitis B virus exposure is dependent on maternal virus load. J Infect Dis 1994;170:1418-23.

2.??????????? del Canho R, Grosheide PM, Schalm SW, de Vries RR, Heijtink RA. Failure of neonatal hepatitis B vaccination: the role of HBV-DNA levels in hepatitis B carrier mothers and HLA antigens in neonates. J Hepatol 1994;20:483-6.

3.??????????? Singh AE, Plitt SS, Osiowy C, et al. Factors associated with vaccine failure and vertical transmission of hepatitis B among a cohort of Canadian mothers and infants. J Viral Hepat 2011;18:468-73.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังในมารดาจะมีการติดเชื้อผ่านไปที่ทารกได้ ซึ่งส่วนใหญ่จะสนใจแต่ในช่วงระหว่างการคลอด ทั้งที่จริงๆ แล้วการติดเชื้อสามารถติดเชื้อได้ตั้งแต่ช่วงตั้งครรภ์ ระหว่างการคลอด และหลังคลอด¹ โดยในมารดาที่มีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีที่ตรวจพบทั้ง HBsAg และ HBeAg จะมีความเสี่ยงในการติดเชื้อในทารกร้อยละ 70-90 หากไม่ได้มีการใช้วัคซีนป้องกัน ในมารดาที่มีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีที่ตรวจพบทั้ง HBsAg และตรวจไม่พบ HBeAg จะมีความเสี่ยงในการติดเชื้อในทารกน้อยกว่าร้อยละ 10-40 ซึ่งในทารกที่ติดเชื้อในช่วงนี้จะมีร้อยละ 85-95 ที่จะเป็นการติดเชื้อและเป็นไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรัง สำหรับการอักเสบของตับแบบรุนแรง (fulminant hepatitis)พบน้อย^1,2

หนังสืออ้างอิง

1.??????????? Sinha S, Kumar M. Pregnancy and chronic hepatitis B virus infection. Hepatol Res 2010;40:31-48.

2.??????????? Chen HL, Chang CJ, Kong MS, et al. Pediatric fulminant hepatic failure in endemic areas of hepatitis B infection: 15 years after universal hepatitis B vaccination. Hepatology 2004;39:58-63.

?

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังมีรายงานเกี่ยวกับผลของการติดเชื้อที่มีต่อการตั้งครรภ์น้อยและไม่ได้ตรวจสอบระดับของปริมาณไวรัสในกระแสเลือดมารดาและเลือดในสายสะดือทารก การตรวจสอบระดับปริมาณไวรัสในกระแสเลือดตรวจโดยเทียบจากปริมาณ HBeAg หรือตรวจระดับ DNA ของไวรัส¹ ซึ่งระดับปริมาณไวรัสนี้มีความสัมพันธ์กับการเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด^2,3 มีการศึกษาเกี่ยวกับการให้ยาต้านไวรัสในระหว่างการตั้งครรภ์ในมารดาที่มีปริมาณไวรัสในเลือดสูงพบว่าจะลดภาวะแทรกซ้อนของการตั้งครรภ์รวมทั้งการคลอดก่อนกำหนดลงได้⁴ แพทย์ผู้ดูแลจะต้องคัดเลือดมารดาเป็นกลุ่มเสี่ยงเพื่อที่จะตรวจเพิ่มเติม ให้การป้องกันรักษาเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้

หนังสืออ้างอิง

1.???????? Elefsiniotis IS, Tsoumakas K, Papadakis M, Vlachos G, Saroglou G, Antsaklis A. Importance of maternal and cord blood viremia in pregnant women with chronic hepatitis B virus infection. Eur J Intern Med 2011;22:182-6.

2.???????? Tse KY, Ho LF, Lao T. The impact of maternal HBsAg carrier status on pregnancy outcomes: a case-control study. J Hepatol 2005;43:771-5.

3.???????? Safir A, Levy A, Sikuler E, Sheiner E. Maternal hepatitis B virus or hepatitis C virus carrier status as an independent risk factor for adverse perinatal outcome. Liver Int 2010;30:765-70.

4.???????? Shi Z, Yang Y, Ma L, Li X, Schreiber A. Lamivudine in late pregnancy to interrupt in utero transmission of hepatitis B virus: a systematic review and meta-analysis. Obstet Gynecol 2010;116:147-59.

?

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังเป็นภาวะที่พบได้มากในทุกประเทศทั่วโลก ในทวีปเอเซียมีประชากรที่ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังถึงร้อยละ 8-10^1,2ซึ่งร้อยละ 50 ของผู้ติดเชื้อที่รายใหม่เป็นการติดเชื้อที่ผ่านจากมารดาไปทารก³ ในช่วงก่อนที่จะมีการให้วัคซีนช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี อัตราการติดเชื้อจากมารดาสู่ทารกสูงถึงร้อยละ 70-90 ในมารดาที่มี HBS Ag และ HBe Ag เป็นบวก⁴ แต่เมื่อมีการให้ Hepatitis B immunoglobulin (HBIG) และ Hepatitis B vaccine อัตราการติดเชื้อลดลงเหลือร้อยละ 5-10⁵ ?

หนังสืออ้างอิง

1.???????????? Kumar M, Sarin SK, Hissar S, et al. Virologic and histologic features of chronic hepatitis B virus-infected asymptomatic patients with persistently normal ALT. Gastroenterology 2008;134:1376-84.

2.???????????? Lavanchy D. Hepatitis B virus epidemiology, disease burden, treatment, and current and emerging prevention and control measures. J Viral Hepat 2004;11:97-107.

3.???????????? Gambarin-Gelwan M. Hepatitis B in pregnancy. Clin Liver Dis 2007;11:945-63, x.

4.???????????? Beasley RP, Trepo C, Stevens CE, Szmuness W. The e antigen and vertical transmission of hepatitis B surface antigen. Am J Epidemiol 1977;105:94-8.

5.???????????? Li XM, Shi MF, Yang YB, et al. Effect of hepatitis B immunoglobulin on interruption of HBV intrauterine infection. World J Gastroenterol 2004;10:3215-7.

?