รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

แม้ว่าในระหว่างการให้นมลูกมารดาจะมีความรู้สึกที่ดีต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยจากการศึกษาพบร้อยละ 62 ซึ่งจะมีอารมณ์ความรู้สึกของการเป็นแม่ มีความรู้สึกรักและผูกพันระหว่างมารดาและทารก แต่ในรายที่มีความยากลำบากในระหว่างการให้นมลูกจะพบอารมณ์ความรู้สึกที่ไม่ดีเกิดขึ้นได้ โดยพบความรู้สึกเจ็บหัวนมร้อยละ 8 ความรู้สึกเป็นภาระที่ต้องดูแลทารกร้อยละ 6 ความรู้สึกว่าล้มเหลวในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ร้อยละ 11 ซึ่งในรายเหล่านี้ จะมีความเสี่ยงที่จะเปลี่ยนไปเลี้ยงลูกด้วยนมผงดัดแปลงสำหรับทารกสูงขึ้น¹ ดังนั้น บุคลากรทางการแพทย์ควรจะดูแลและติดตามมารดากลุ่มนี้อย่างใกล้ชิด เพื่อให้การสนับสนุนและให้คำปรึกษาที่เหมาะสม ซึ่งจะช่วยเพิ่มให้มารดามีการคงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ดีขึ้น       

เอกสารอ้างอิง

1.        Gianni ML, Lanzani M, Consales A, et al. Exploring the Emotional Breastfeeding Experience of First-Time Mothers: Implications for Healthcare Support. Front Pediatr 2020;8:199.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

การรายงานการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว ส่วนใหญ่จะได้ข้อมูลจากความจำของมารดาเป็นหลัก ซึ่งข้อจำกัดจะขึ้นอยู่กับความจำและความยาวนานของระยะเวลาในการฟื้นความทรงจำ ทำให้ความน่าเชื่อถือจึงมีน้อย โดยความน่าเชื่อถือจะดีขึ้นหากมีการเก็บข้อมูลไปข้างหน้าและประกอบกับการมีการจดบันทึกข้อมูลที่ชัดเจน สำหรับการตรวจยืนยันการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวที่มีหลักฐานเชิงประจักษ์จึงมีความน่าสนใจ โดยมีความพยายามที่จะตรวจการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวด้วยการให้มารดาดื่มสารกรัมมันตรังสีขนาดต่ำที่จะผ่านไปยังนมแม่ แล้วไปตรวจยืนยันจำนวนที่ผ่านไปยังทารกเพื่อตรวจยืนยันการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว นอกจากนี้ ปัจจุบันยังมีการใช้การตรวจคาร์โบไฮเดรตในอุจจาระของทารกโดยการตรวจโมโนแซกคาไรด์และโอลิโกแซกคาไรด์ที่ทารกอายุสองเดือนและห้าเดือน¹ ซึ่งผลจากงานวิจัยมีความน่าเชื่อถือ ดังนั้นจึงอาจใช้เป็นทางเลือกหนึ่งในการตรวจสอบยืนยันการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวสำหรับการที่ต้องการศึกษาวิจัยที่ต้องการหลักฐานยืนยันที่น่าเชื่อถือ

เอกสารอ้างอิง

1.            Ranque CL, Stroble C, Amicucci MJ, et al. Examination of Carbohydrate Products in Feces Reveals Potential Biomarkers Distinguishing Exclusive and Nonexclusive Breastfeeding Practices in Infants. J Nutr 2020;150:1051-7.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

การเริ่มการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้เร็วจะช่วยเพิ่มอัตราและระยะเวลาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ซึ่งมักจะมีคำกล่าวที่ว่า การเริ่มต้นที่ดีมักจะมีผลลัพธ์ที่ดีตามมาด้วย รวมถึงในเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็เช่นกัน มีการตั้งสมมติฐานว่า การเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในช่วงสามวันแรกหลังคลอดมีความสัมพันธ์กับผลของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว และได้มีการศึกษาในประเทศบังคลาเทศพบว่า การเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในสามวันแรกหลังคลอดสามารถทำนายการหยุดการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในระยะแรกได้¹ ดังนั้น สิ่งนี้เป็นการเน้นย้ำให้บุคลากรทางการแพทย์ใส่ใจในการดูแลการเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตั้งแต่ในระยะแรกหลังคลอดที่มารดาและทารกอยู่ที่โรงพยาบาล ซึ่งหากสามารถสนับสนุนให้มารดาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวสำเร็จ โอกาสที่มารดาจะสามารถประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็จะเพิ่มขึ้น

เอกสารอ้างอิง

1.            Raihan MJ, Choudhury N, Haque MA, Farzana FD, Ali M, Ahmed T. Feeding during the first 3 days after birth other than breast milk is associated with early cessation of exclusive breastfeeding. Matern Child Nutr 2020:e12971.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

ปัจจัยที่มีผลต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีทั้งปัจจัยพื้นฐานส่วนตัวของมารดาที่เกี่ยวข้องกับด้านร่างกายและจิตใจ ปัจจัยในครอบครัว และปัจจัยทางสังคม ความเชื่อ ค่านิยม และวัฒนธรรมขนบประเพณีที่มีอยู่ในแต่ละสังคม แต่หากมาพิจารณาถึงปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาขณะอยู่ในโรงพยาบาลช่วงหลังคลอดจะพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่แม้ยังมีความสำคัญ แต่จะมีผลต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่แตกต่างกันไป โดยพบว่าปัจจัยที่มีความสำคัญมากที่สุดคือ การมีบุคลากรที่ทักษะในการให้คำปรึกษาหรือสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่¹ ซึ่งโรงพยาบาลที่มีนโยบายสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ควรจะให้ความสำคัญกับจุดนี้

เอกสารอ้างอิง

1.            Ragusa R, Giorgianni G, Marranzano M, et al. Breastfeeding in Hospitals: Factors Influencing Maternal Choice in Italy. Int J Environ Res Public Health 2020;17.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

สูตินรีแพทย์เป็นแพทย์ที่มีความใกล้ชิดกับมารดาและครอบครัวตั้งแต่ในระยะฝากครรภ์ ระยะคลอด และในระยะหลังคลอด ดังนั้นมารดาและครอบครัวจึงมักมีความใกล้ชิดและเชื่อมั่นในการให้คำปรึกษาจากสูตินรีแพทย์ อย่างไรก็ตาม สูตินรีแพทย์มักขาดความรู้ หรือมีความรู้ที่ไม่เพียงพอ และขาดความเชื่อมั่นในการที่จะให้คำปรึกษาเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่แก่มารดาและครอบครัว ซึ่งมีการศึกษาโดยการจัดหลักสูตรการเรียนการสอนเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้แก่สูตินรีแพทย์พบว่า เมื่อเปรียบเทียบข้อมูลอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวที่หกเดือนก่อนและหลังการจัดหลักสูตรพบว่า อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวหกเดือนหลังการจัดหลักสูตรเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ¹ ดังนั้น การสนับสนุนให้สูตินรีแพทย์มีความรู้ที่เพียงพอในเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จะช่วยให้แพทย์ให้คำปรึกษาและสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยความมั่นใจและช่วยเพิ่มอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวที่หกเดือนได้

เอกสารอ้างอิง

1.            Qureshey E, Louis-Jacques AF, Abunamous Y, Curet S, Quinones J. Impact of a Formal Lactation Curriculum for Residents on Breastfeeding Rates Among Low-Income Women. J Perinat Educ 2020;29:83-9.