รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? ปัญหาของหัวนมที่อาจมีผลต่อการให้ลูกกินนมแม่ ได้แก่ หัวนมบอด บุ๋ม แบนราบ สั้น หรือใหญ่ หากบุคลากรทางการแพทย์ตรวจพบหัวนมเหล่านี้ในระหว่างการตั้งครรภ์ การให้คำปรึกษาแก่มารดาควรให้ด้วยความระมัดระวัง เพราะการกำหนดหรือแจ้งมารดาว่า หัวนมมารดามีปัญหา อาจส่งผลหรือสื่อความหมายที่ผิดให้กับมารดาได้ โดยอาจทำให้มารดาเลือกที่จะไม่ให้ลูกกินนมแม่ได้โดยความวิตกกังวลเกี่ยวเนื่องกับลักษณะของหัวนม ทั้ง ๆ ที่หัวนมจะมีการเปลี่ยนแปลงได้ในระหว่างการตั้งครรภ์จนถึงในระยะหลังคลอด

??????????????? มารดาหัวนมบอด บุ๋ม แบนราบหรือหัวนมสั้น ในกรณีที่ลานนมของมารดานุ่ม ขณะที่ลูกกินนมแม่ จะอมหัวนมและลานนมเข้าไป ทำให้เกิดลักษณะที่เป็นท่อยาวในปากทารก ดังนั้นจะมีผลต่อมารดาในบางรายที่ทารกอาจตัวเล็ก หรือมารดามีลานนมที่แข็งร่วมด้วย การอ้าปากอมหัวนมและลานนมของทารกอาจทำได้ลำบาก อย่างไรก็ตาม การใช้เครื่องมือที่เป็นอุปกรณ์ในการดึงหรือยืดหรือนมที่เรียกว่า nipple puller หรือการใช้หลอดฉีดยามาประยุกต์ใช้ในการดูดหรือดึงหัวนมอาจช่วยให้ความยาวของหัวนมเพิ่มขึ้นได้ ซึ่งอาจส่งช่วยในความสำเร็จของการเข้าเต้าให้ดีขึ้น นอกจากนี้ ในกรณีที่มารดามีลานนมแข็ง การใช้ประทุมแก้วก็อาจจะช่วยให้ลานนมนุ่มได้ แต่ต้องระลึกไว้เสมอว่า การจะให้คำปรึกษามารดาในการใช้อุปกรณ์เหล่านี้ ต้องทำด้วยความระมัดระวัง เนื่องจากทารกบางรายอาจเข้าเต้าได้เองโดยไม่ต้องการการแก้ไขใด ๆ ขณะที่บางคนการใช้อุปกรณ์เพื่อช่วยยืดความยาวหัวนมและทำให้หัวนมนุ่มขึ้นจะช่วยให้การอมหัวนมและลานนมของทารกดีขึ้น จึงเป็นการเพิ่มโอกาสที่จะเข้าเต้าได้เท่านั้น¹ ความเข้าใจที่ถูกต้องของมารดาเป็นสิ่งที่ต้องทำให้เกิดเสมอก่อนการแนะนำการรักษา

??????????????? สำหรับหัวนมใหญ่นั้น อาจมีผลในกรณีที่ทารกตัวเล็ก การอมหัวนมและลานนมอาจทำได้ยาก การแก้ไขหากทารกไม่สามารถเข้าเต้าได้โดยตรง อาจใช้การบีบน้ำนมด้วยมือหรือปั๊มนมป้อนทารกด้วยถ้วยหรือช้อนไปก่อน เมื่อทารกโตขึ้น อ้าปากได้กว้างขึ้น การอมหัวนมและลานนมจะทำได้ดีขึ้น ซึ่งจะทำให้ทารกสามารถดูดนมจากเต้าได้เอง²

เอกสารอ้างอิง

1. Puapornpong P, Raungrongmorakot K, Paritakul P, Ketsuwan S, Wongin S. Nipple length and its relation to success in breastfeeding. J Med Assoc Thai 2013;96 Suppl 1:S1-4.
2. The Office on Women?s Health. Your guide to breastfeeding. 2017