รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                กระแสของการรณรงค์การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีเพิ่มมากขึ้นในสังคมปัจจุบัน มีการศึกษาในมหาวิทยาลัยภาครัฐในประเทศสเปนพบว่า บุคลากรเกือบทั้งหมดเลี้ยงลูกด้วยนมแม่คือร้อยละ 92.9 และพบบุคลากรราวครึ่งหนึ่งที่ยังคงให้ลูกกินนมแม่หลังกลับมาทำงานแล้ว (ร้อยละ 51.3) บุคลากรต้องการให้มีช่วงเวลาที่พักเพื่อการให้นมลูกและสามารถจัดสรรเวลาได้โดยสะดวก และมีพื้นที่ที่เหมาะสมที่จัดไว้สำหรับการปั๊มนม และยังพบว่าบุคลากรของคณะยังคงให้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่หลังการลาพักหลังคลอดสูงกว่าบุคลากรในสายบริหาร¹ ดังนั้นสถาบันควรมีการสนับสนุนเรื่องการจัดสรรเวลา พื้นที่ สิ่งอำนวยความสะดวก เพื่อเอื้อให้การสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตอบสนองต่อความรู้สึกของบุคลากรและช่วยในการคงการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่หลังจากการลาพักเพิ่มขึ้น

เอกสารอ้างอิง

1. Leon-Larios F, Pinero-Pinto E, Arnedillo-Sanchez S, Ruiz-Ferron C, Casado-Mejia R, Benitez-Lugo M. Female employees’ perception of breastfeeding-friendly support in a public university in Spain. Public Health Nurs 2019.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

               การสูบบุหรี่ของมารดามีผลเสียต่อทารกทั้งในระยะของการตั้งครรภ์และให้นมบุตร ซึ่งผลเสียนี้ยังรวมทั้งการที่มารดาได้รับควันบุหรี่มือสองจากคนที่อาศัยอยู่ในบ้าน ในปัจจุบัน มีการใช้นิโคตินเพื่อใช้รักษาการสูบบุหรี่ แต่มีการศึกษาพบว่า การใช้นิโคตินเพื่อการรักษาการสบบุหรี่ก็ยังพบผลเสียในระหว่างการตั้งครรภ์ได้ โดยผลเสียที่พบได้แก่ การคลอดก่อนกำหนด การตายคลอด และทารกแรกคลอดน้ำหนักตัวน้อย¹ แต่จากการศึกษานี้ยังไม่พบผลเสียของการใช้นิโคตินในระหว่างการให้นมบุตร ซึ่งมีความจำเป็นต้องมีการศึกษารวบรวมกลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ให้เพียงพอที่จะสรุปผลต่อไปในอนาคต

เอกสารอ้างอิง

1. Kreyberg I, Nordhagen LS, Bains KES, et al. An update on prevalence and risk of snus and nicotine replacement therapy during pregnancy and breastfeeding. Acta Paediatr 2019.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

             ในปัจจุบัน อาการซึมเศร้าเป็นอาการที่พบบ่อยขึ้นทั้งในวัยรุ่น วัยเรียน วัยเจริญพันธุ์ รวมทั้งในมารดาที่ตั้งครรภ์และมารรดาที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ อาการซึมเศร้านั้นกระทบต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยทั่วไปจะทำให้การเริ่มนมแม่ช้าและระยะเวลาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่น้อยลง ในทางกลับกันการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็อาจสะท้อนถึงอาการซึมเศร้าได้เช่นกัน มีการศึกษาถึงความสัมพันธ์นี้พบว่า การให้ยาต้านการซึมเศร้าช่วยให้มารดามีอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สูงกว่ามารดาที่ไม่ได้กินยาต้านอาการซึมเศร้า¹ นอกจากนี้ยาต้านอาการซึมเศร้าหากเลือกตัวยาที่เหมาะสมมีการผ่านน้ำนมน้อยในปริมาณที่ไม่มีผลต่อทารก ก็จะส่งผลดีต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ด้วย ดังนั้น บุคลากรผู้ให้คำปรึกษาควรมีความรู้ในเรื่องนี้และควรมีการศึกษาเพิ่มเติมถึงข้อมูลของการใช้ยาให้มีความทันสมัย เพื่อจะได้ให้คำปรึกษาได้อย่างเหมาะสมและเป็นประโยชน์ต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่

เอกสารอ้างอิง

1. Galbally M, Watson SJ, Ball H, Lewis AJ. Breastfeeding, Antidepressants, and Depression in the Mercy Pregnancy and Emotional Well-Being Study. J Hum Lact 2019;35:127-36.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                ความวิตกกังวลเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เมื่อทารกต้องคลอดก่อนกำหนดนั้น จะเกิดขึ้นหากทารกมีภาวะแทรกซ้อนและต้องแยกจากมารดาไปดูแลที่หอผู้ป่วยทารกวิกฤต มีการศึกษาถึงปัจจัยที่มีผลต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในทารกที่คลอดเกือบครบกำหนดพบว่า ระดับการศึกษาที่สูงของมารดาและประสบการณ์การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในครรภ์ก่อนเป็นผลบวกต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ขณะที่ปัจจัยที่เป็นผลลบต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ได้แก่ อายุของมารดาที่มาก เชื้อชาติ การรู้สึกว่าน้ำนมมีน้อย และการมีครรภ์แฝด¹ ดังนั้น หากมารดาคลอดก่อนกำหนดในระยะเกือบครบกำหนด การเลือกจัดการให้คำปรึกษาและดูแลมารดาและทารกตามพิจารณาตามความเสี่ยงของปัจจัยที่พบ จะช่วยเพิ่มโอกาสให้มารดาประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้

เอกสารอ้างอิง

1. Crippa BL, Colombo L, Morniroli D, et al. Do a Few Weeks Matter? Late Preterm Infants and Breastfeeding Issues. Nutrients 2019;11.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                ความรู้สึกของมารดาที่ต้องหยุดให้นมแม่ก่อนเวลาอันควรนั้นเป็นสิ่งที่น่าสนใจที่บุคลากรทางการแพทย์ควรมีความเข้าใจเพื่อที่จะนำไปใช้ในการให้คำปรึกษา มีการศึกษาในประเทศสเปนถึงเรื่องนี้พบว่าเหตุผลที่สำคัญที่เป็นสาเหตุให้มารดาหยุดให้นมลูกก่อนเวลาที่เหมาะสม คือ ความไม่มั่นใจว่าตนเองมีน้ำนมเพียงพอที่จะให้แก่ลูก ซึ่งก็คือความกังวลในเรื่องสารอาหาร และการเจ็บเต้านมและหัวนม ซึ่งเป็นปัญหาที่พบบ่อยและเป็นสาเหตุที่สำคัญที่ทำให้มารดาหยุดการให้นมลูกในหลายรายงาน ในมารดาที่หยุดให้นมแม่นั้น มารดาบางคนอาจรู้สึกว่าลูกจะได้สารอาหารครบจากการกินนมผงดัดแปลงสำหรับทารก ขณะเดียวกันก็อาจจะรู้สึกผิดที่ไม่สามารถจะให้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างที่ควรจะเป็น และบางคนยังคิดว่าการให้การสนับสนุนในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของบุคลากรทางการแพทย์มีน้อยและไม่เพียงพอ ดังนั้น การให้คำปรึกษาในมารดาเหล่านี้ ควรมีการให้ดูแลเรื่องอารมณ์และสนับสนุนทางด้านจิตใจที่มารดาอาจรู้สึกผิด¹ นอกจากนี้ การจัดบริการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเป็นระบบในขณะที่อยู่ที่โรงพยาบาล มีความต่อเนื่องเมื่อกลับไปอยู่ที่บ้านหรือในชุมชนและมีความเพียงพอครอบคลุมมารดาที่มีคลอดหรืออยู่ในพื้นที่ที่ดูแลอย่างครบถ้วน ยังมีความจำเป็นเพื่อให้มารดาคงการเลี้ยงลูกได้ยาวนานตามข้อแนะนำขององค์การอนามัยโลก

เอกสารอ้างอิง

1. Cortes-Rua L, Diaz-Gravalos GJ. Early interruption of breastfeeding. A qualitative study. Enferm Clin 2019.