รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

? ? ? ? ? ? ? การที่ทารกสงบหรือผ่อนคลายเมื่ออยู่บนอกของมารดานั้น น่าจะเกิดจากปัจจัยหลายอย่าง ในขณะที่อยู่ในครรภ์ทารกจะอบอุ่น ได้รับอาหารจากสายสะดือ และคุ้นเคยกับบรรยากาศที่มีจังหวะการเต้นของหัวใจมารดาที่พอเหมาะ เมื่อทารกคลอดออกมาแล้ว ที่ที่จะมีบรรยากาศใกล้เคียงกับในมดลูก คือ อกของมารดา โดยที่อกของมารดาหลังคลอดจะมีการตึงคัดของเต้านม อุณหภูมิของเต้านมจะสูงขึ้น ทำให้ทารกอบอุ่น และที่เต้านมจะมีน้ำนมที่เป็นแหล่งอาหารของทารก ร่วมกับบนอกมารดา ทารกจะยังได้ยินจังหวะการเต้นของหัวใจมารดา ซึ่งเป็นจังหวะที่ทารกคุ้นเคย สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ทารกปรับตัวได้ดีเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงจากการที่อยู่ในมารดาออกมาสู่สิ่งแวดล้อมภายนอก เมื่อทารกสงบหรือผ่อนคลาย ก็จะมีการใช้พลังงาน้อยลง ซึ่งจะช่วยในการป้องกันทารกจากการเกิดภาวะน้ำตาลต่ำที่เป็นผลมาจากความเครียดที่จะทำให้ทารกมีจังหวะการเต้นของหัวใจที่เร็วและมีหายใจเร็ว นอกจากนี้ ขณะอยู่บนอกมารดาทารกจะรู้สึกปลอดภัย ช่วยกระตุ้นฮอร์โมนออกซิโทซินที่เป็นฮอร์โมนแห่งความรักและความผูกพัน ทำให้มีสายสัมพันธ์ระหว่างมารดาและทารก ลดการทอดทิ้งทารกในระยะหลังคลอด¹

เอกสารอ้างอิง

1. Zanardo V, Volpe F, de Luca F, Straface G. A temperature gradient may support mother-infant thermal identification and communication in the breast crawl from birth to breastfeeding. Acta Paediatr 2017.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

? ? ? ? ? ? ? ? ? หลังคลอด หากวางทารกไว้ที่อกมารดา ทารกจะผ่านกระบวนการร้องไห้ ผ่อนคลาย ตื่นตัว เคลื่อนไหว พัก คืบคลาน คุ้นเคย ดูดนม และหลับ ซึ่งหากไม่มีการรบกวน ทารกจะคืบคลานเข้าหาเต้านมเมื่อเวลาผ่านไปราว 1 ชั่วโมง มีคำถามว่า ทำไมทารกจึงรู้ว่าหัวนมหรือเต้านมของมารดาอยู่ที่ไหน ทำไมทารกจึงเคลื่อนไปหาเต้านมได้อย่างถูกต้อง คำอธิบายในส่วนนี้ อธิบายจากการมองเห็นของทารกจะมองเห็นได้ในระยะใกล้ ๆ และเห็นสีขาวดำได้ชัดเจน การที่หัวนมและลานนมของมารดามีสีคล้ำหรือเข้มขึ้น จะช่วยให้ทารกมองเห็นหัวนมและลานนมได้ดีขึ้น กลิ่นของน้ำนม หากมารดาเริ่มมีน้ำนม ทารกจะได้กลิ่นของน้ำนมและเคลื่อนเข้าหาหัวนมที่เป็นแหล่งที่จะให้น้ำนมที่เป็นอาหารสำหรับทารก นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาพบว่าอุณหภูมิของหัวนมและลานนมที่อุ่นกว่า จะมีส่วนในการนำพาทารกเข้าหาหัวนมและลานนม¹ จะเห็นว่า ประสาทสัมผัสทารกที่มีอยู่จะช่วยนำพาทารกเข้าหาหัวนมและเต้านม ซึ่งเป็นกระบวนการตามธรรมชาติที่จะช่วยให้ทารกอยู่รอดและปลอดภัยบนอกมารดาและได้รับนมแม่ที่เป็นอาหารที่มีประโยชน์ต่อการรอดชีวิตของทารก

เอกสารอ้างอิง

1. Zanardo V, Volpe F, de Luca F, Straface G. A temperature gradient may support mother-infant thermal identification and communication in the breast crawl from birth to breastfeeding. Acta Paediatr 2017.

การแก้ไขปัญหาทารกติดจุก อาจต้องให้ทารกกินนมจากเต้าขณะง่วงนอนแล้วป้อนนมจากขวดนมพร้อมกันกับการดูดนมจากเต้า เพื่อให้ทารกค่อย ๆ ปรับตัวและคุ้นเคยกับการดูดนมจากเต้า

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การสื่อสารที่จะสนับสนุนและส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่นั้น ควรมีการเลือกให้เหมาะสมกับกลุ่มของมารดาที่จะรับฟัง มีการศึกษาถึงทางเลือกในการสื่อสารการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยการใช้สื่อวิดีโอประกอบเพลงหรือ music video เกี่ยวกับการให้นมลูกในกลุ่มมารดาวัยรุ่นพบว่า ช่วยส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ และทำให้มารดารู้สึกผ่อนคลายมากขึ้นหลังการให้นมลูก¹ ดังนั้น การที่จะนำข้อมูลงานวิจัยนี้ไปปรับใช้ต้องเลือกกลุ่มมารดาในกลุ่มวัยรุ่นที่ชอบฟังเพลง และต้องเลือกเพลงและวิดีโอประกอบเพลงที่มีความเหมาะสมกับวัยของมารดาที่รับฟังด้วย จึงจะช่วยให้เกิดผลที่ดีในการจัดการดูแลส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่

เอกสารอ้างอิง

1. Austen EL, Beadle J, Lukeman S, Lukeman E, Aquino N. Using a Music Video Parody to Promote Breastfeeding and Increase Comfort Levels Among Young Adults. J Hum Lact 2017;33:560-9.