รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

? ? ? ? ? ? ???ปัจจุบัน ความใส่ใจในเรื่องสุขภาพของคนในสังคมมีเพิ่มมากขึ้น แต่ปัญหาเรื่องน้ำหนักเกินและภาวะอ้วนก็ยังพบมากขึ้นด้วย ในระยะของการตั้งครรภ์โดยทั่วไปในสตรีที่มีน้ำหนักปกติ จะมีน้ำหนักขึ้นราว 10-12 กิโลกรัม แต่ค่านิยมในการบำรุงหรือให้มารดารับประทานอาหารอย่างไม่เหมาะสม อาจทำให้บางคนน้ำหนักเพิ่มขึ้น 15-20 กิโลกรัม เมื่อน้ำหนักมารดาเพิ่มขึ้นมากเกิน ก็อาจนำมาซึ่งทารกที่ตัวโต คลอดยาก และภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ในระหว่างฝากครรภ์และคลอด โดยในระยะหลังคลอด มารดาหลังคลอดยังต้องวิตกกังวลเกี่ยวกับรูปร่างที่เปลี่ยนแปลงไปและน้ำหนักที่เกินอยู่มาก นอกจากการระมัดระวังดูแลเรื่องอาหารการกินในระหว่างการตั้งครรภ์ให้เหมาะสมแล้ว การให้นมลูกหลังคลอดในหกเดือนแรกยังเป็นวิธีหนึ่งที่พบว่าช่วยในการลดน้ำหนักของมารดาลงได้¹ ซึ่งนอกเหนือจากการให้ประโยชน์ในเรื่องสุขภาพที่ดีและความเฉลียวฉลาดแก่ทารกแล้ว ยังมีผลดีต่อสุขภาพมารดาในเรื่องอื่นๆ ด้วย สำหรับความวิตกกังวลอีกเรื่องที่พบบ่อย คือ? การให้นมแล้วเต้านมจะหย่อนยานนั้น เป็นเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง? แน่นอนการที่มารดาให้นมจะมีเต้านมที่ขยาย ตึงคัดมากขึ้นนั้นเป็นเรื่องปกติ ซึ่งอาจจะเป็นที่ชื่นชอบในสตรีบางคนที่เต้านมเล็ก ดูไม่มีหน้าอก เมื่อเต้านมขยายก็อาจจะใส่เสื้อผ้าได้สวยขึ้น สำหรับในสตรีที่มีเต้านมใหญ่ การใส่เสื้อชั้นในที่พยุงทรงมีความจำเป็น ความหย่อนคล้อยของเต้านมขึ้นอยู่กับน้ำหนักของเต้านม การใส่เสื้อผ้าที่พยุงทรงอย่างเหมาะสม และการออกกำลังกายให้มีเนื้อเยื่อที่ตึงตัวและกระชับ ดังนั้น องค์การอนามัยจึงพยายามส่งเสริมให้มารดาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในหกเดือนแรก ซึ่งสนับสนุนให้น้ำหนักมารดาลดลงกลับสู่ภาวะก่อนตั้งครรภ์ได้ดี และยังลดการเกิดมะเร็งเต้านมได้ด้วย

เอกสารอ้างอิง

1. Lopez-Olmedo N, Hernandez-Cordero S, Neufeld LM, Garcia-Guerra A, Mejia-Rodriguez F, Mendez Gomez-Humaran I. The Associations of Maternal Weight Change with Breastfeeding, Diet and Physical Activity During the Postpartum Period. Matern Child Health J 2016;20:270-80.