การให้น้ำเกลือแก่มารดาขณะรอคลอด จำเป็นหรือไม่

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

              การให้น้ำเกลือแก่มารดาขณะรอคลอดนั้น จะได้ประโยชน์ในมารดาที่ต้องงดน้ำงดอาหาร เนื่องจากน้ำเกลือที่ให้มักมีส่วนผสมของน้ำตาลที่ช่วยให้พลังงานแก่มารดา อย่างไรก็ตาม หากงดน้ำงดอาหารนาน พลังงานที่ได้จากน้ำตาลที่มีอยู่ในน้ำเกลือมักไม่เพียงพอ จึงอาจเกิดผลเสียต่อมารดาได้ ประโยชน์อีกส่วนหนึ่งคือในกรณีที่มารดามีความเสี่ยงสูง อาจจำเป็นต้องมีการให้ยาหรือให้สารน้ำกรณีที่มีภาวะฉุกเฉิน ซึ่งการมีสายน้ำเกลือจะช่วยให้สามารถให้ยาหรือสารน้ำได้อย่างรวดเร็วเนื่องจากมีสารน้ำเกลือที่ต่อกับเส้นเลือดอยู่แล้ว แต่ข้อเสียของการมีสายน้ำเกลือคือ การจำกัดการเคลื่อนไหวของมารดา ทำให้เคลื่อนไหวลำบาก และอาจเพิ่มความเครียดให้กับมารดาได้ ดังนั้น ข้อแนะนำจึงควรพิจารณาตามความเสี่ยงของมารดา หากมารดามีความเสี่ยงต่ำ อยู่ในระยะเริ่มต้นของการคลอดต้องใช้เวลาอีกนาน การรับประทานอาหารว่างและน้ำทำได้ การให้น้ำเกลืออาจไม่มีความจำเป็น สำหรับมารดาที่มีความเสี่ยงในการคลอดสูงอาจพิจารณาเปิดเส้นเลือดโดยมีสายหล่อสารละลายลิ่มเลือด (heparin lock) ไว้เนื่องจากจะรบกวนการเคลื่อนไหวของมารดาน้อยกว่า หรือาจพิจารณาให้น้ำเกลือหรือให้สารที่ช่วยให้พลังงานแก่มารดาในกรณีที่มารดามีความเสี่ยงสูง และต้องงดน้ำงดอาหารชั่วระยะเวลาหนึ่ง ก็จะเป็นการดูแลมารดาตามความจำเป็นอย่างเหมาะสม อย่างไรก็ตาม มีการศึกษาพบว่าการให้สารน้ำที่มากเกินไปอาจเกิดภาวะไม่สมดุลของอิเล็คโตรไลท์ ทำให้เกิดภาวะน้ำเกินของทารกในครรภ์และน้ำหนักทารกลดลงมากจากการที่ร่างกายขับน้ำที่เกินออกในช่วงหลังการคลอดได้1

เอกสารอ้างอิง

  1. ภาวิน พัวพรพงษ์. รอบรู้เรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่. นครนายก: ซี.ที. ดอทคอม; 2558.