รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

???????????ในช่วงหลังคลอด บางครั้งมารดาเจ็บป่วยไม่สบาย ต้องรับประทานยา มารดาอาจจะมีความวิตกกังวลว่า เมื่อมารดารับประทานยาไปแล้ว ลูกจะกินนมได้หรือไม่ สิ่งนี้เป็นสาเหตุหนึ่งในการหยุดการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาเนื่องจากกังวลเรื่องผลของยาต่อทารก หรือบางครั้งทำให้มารดาเลือกที่จะไม่รับประทานยาเมื่อมีอาการเจ็บป่วยไม่สบาย ทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย ระยะเวลาการเจ็บป่วยยาวนานจนมารดาอ่อนแอจนหยุดการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่

??????????? คำถามที่ต้องตอบให้ได้เมื่อมารดาเจ็บป่วยไม่สบายจนต้องการการรับประทานยา คือ จะมีผลเสียต่อทารกหรือไม่เมื่อมารดากินยา แม้จะมีชนิดของยาจำนวนมาก แต่มียาเพียงจำนวนน้อยที่เป็นข้อห้ามในการให้ยาขณะให้นมลูก นั่นคือ ส่วนใหญ่มารดาสามารถกินยาได้ แต่เพื่อให้มารดามีความมั่นใจยิ่งขึ้น มารดาอาจศึกษาข้อมูลการให้ยาในระหว่างการให้นมลูกว่ามีผลเสียหรือไม่จากเว็บไซด์วิชาการที่มีข้อมูลมาตรฐาน เช่น LactMed ขององค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกา โดยใส่ชื่อยาลงไปและค้นหาข้อมูลผลของยาต่อทารก หรือหากไม่สามารถจะเข้าถึงเว็บไซด์ได้ ในการที่มารดาจะรับประทานยาควรแจ้งแพทย์ที่จ่ายยาทุกครั้งว่า ให้ลูกกินนมอยู่ เพื่อแพทย์จะพิจารณาหลีกเลี่ยงยาที่มีความเสี่ยงสูงในการใช้ระหว่างให้นมบุตร แต่หากมารดาหาซื้อยาจากร้านค้ายา ควรปรึกษาเภสัชกรเพื่อช่วยให้ข้อมูลถึงการใช้ยาในระหว่างให้นมบุตร

???????????? สำหรับบุคลากรทางการแพทย์ที่ให้คำแนะนำมารดา อาจจำเป็นต้องเปิดดูข้อมูลการใช้ยาในระหว่างการให้นมบุตรที่ทันสมัย ซึ่งเว็บไซด์เดียวกันกับที่มารดาสามารถดูข้อมูลได้ แต่บุคลากรทางการแพทย์อาจสามารถอ่านและทำความเข้าใจได้ง่ายกว่า และในปัจจุบัน LactMed ได้มีการจัดทำเป็นแอพริเคชั่นที่สามารถดาวน์โหลดลงมือถือทั้งระบบปฏิบัติการ ios และ android โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ยิ่งทำให้การเข้าถึงข้อมูลเรื่องของการใช้ยาในระหว่างการให้นมบุตรเข้าถึงได้ง่ายขึ้น

เอกสารอ้างอิง

1. Cadwell K, Turner-Maffei C. Pocket guide for lactation management. 2^nd ed. Burlington: Jones & Bartlett Learning 2014.