รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                ภาวะผิดปกติของการมีเพศสัมพันธ์ในสตรี (female sexual dysfunction) หมายถึง สตรีมีความต้องการทางเพศหรือมีความพึงพอใจทางเพศผิดปกติ หรือจะใช้คำแทนที่สั้น ๆ ว่า “เซ็กส์เสื่อม” เพื่อให้เข้าใจง่าย ในมารดาที่ตั้งครรภ์และคลอดบุตรมีรายงานว่าพบภาวะผิดปกติของการมีเพศสัมพันธ์ในสตรีในช่วงที่มารดาตั้งครรภ์ในไตรมาสที่สามและช่วงระยะหนึ่งปีหลังคลอดเพิ่มขึ้น คำอธิบายสำหรับการเปลี่ยนแปลงนี้น่าจะเป็นจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในระยะตั้งครรภ์และหลังคลอด นอกจากนี้ การให้ลูกกินนมแม่ทำให้มารดาคงสภาพของฮอร์โมนในระยะหลังคลอดนานขึ้น จึงอาจมีผลต่อภาวะผิดปกติของการมีเพศสัมพันธ์ในสตรี¹ แต่ก็มีบางรายงานพบว่าการให้นมแม่ทำให้ความรู้สึกทางเพศดีขึ้น โดยอธิบายจากการเปลี่ยนแปลงความไวต่อการตอบสนองความรู้สึกที่เต้านมมีความไวมากขึ้นและการที่มีฮอร์โมนออกซิโทซินเพิ่มในขณะให้นมแม่ อาจช่วยเพิ่มการตอบสนองในการถึงจุดสุดยอด แม้ว่ายังไม่ได้ข้อสรุปที่ชัดเจน แต่การให้คำปรึกษาแก่มารดาว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงของความต้องการทางเพศหรือความพึงพอใจทางเพศได้ในระยะตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรให้มารดามีความเข้าใจและเตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น มารดาก็จะพร้อมที่จะปรับตัวหรือเมื่อเกิดปัญหาในเรื่องเหล่านี้ก็จะมีความพร้อมที่จะขอรับคำปรึกษา เพื่อส่งเสริมสุขภาวะทางเพศของมารดาที่ดีและไม่ไปขัดขวางการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่

เอกสารอ้างอิง

1. Matthies LM, Wallwiener M, Sohn C, Reck C, Muller M, Wallwiener S. The influence of partnership quality and breastfeeding on postpartum female sexual function. Arch Gynecol Obstet 2019;299:69-77.