รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
ในช่วงระยะตั้งแต่มีการระบาดของเชื้อโควิด 19 สถาบันที่ดูแลเกี่ยวกับการควบคุมและป้องกันโรคยังคงแนะนำให้มารดาที่มีการติดเชื้อโควิด 19 สามารถให้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ โดยอาจจะเลือกให้ทารกกินนมแม่จากเต้า หรือใช้การบีบหรือปั๊มนมแล้วนำมาให้ทารก โดยมารดาต้องมีการใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือและดูแลอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับการให้น้ำนมให้มีความสะอาดปราศจากเชื้อ เนื่องจากยังไม่พบว่ามีข้อมูลการตรวจพบเชื้อโควิดในนมแม่ แต่เมื่อไม่กี่วันมานี้ มีรายงานการตรวจพบเชื้อโควิดในนมแม่ในมารดาที่มีการติดเชื้อโควิด ซึ่งพบในช่วงสัปดาห์ที่สองของการให้นม1 ขณะนี้จึงเกิดคำถามว่า “หากมีการพบเชื้อโควิดในนมแม่แล้ว มารดายังสามารถให้ลูกกินนมแม่ต่อไปได้หรือไม่?”
คำตอบในเรื่องนี้ คงต้องใช้หลักเปรียบเทียบประโยชน์ของการที่ทารกได้กินนมแม่ เทียบกับความเสี่ยงของทารกที่จะเกิดอันตรายจากการติดเชื้อโควิด ซึ่งหากเปรียบเทียบกับโรคที่เรามีข้อมูลที่มากกว่าสองโรค คือ ในมารดาที่ติดเชื้อเอชไอวี และมารดาที่เป็นพาหะของเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ซึ่งหากแนวโน้มของข้อมูลเป็น
ในกรณีแรกเหมือนมารดาที่ติดเชื้อเอชไอวี จากข้อมูลของการติดเชื้อเอชไอวี ทารกที่กินนมแม่จะมีโอกาสที่จะติดเชื้อเอชไอวีสูงขึ้น การแนะนำจึงแนะนำให้ทารกกินนมผงดัดแปลงสำหรับทารกหากอยู่ในพื้นที่ที่สามารถจัดหานงผงได้เพียงพอ ต่อเนื่อง และมีการเตรียมนมผงได้โดยปลอดภัย แต่หากอยู่ในพื้นที่ที่ไม่สามารถจัดหานมผงได้อย่างเหมาะสม การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็สามารถทำได้
ในกรณีที่สองเหมือนกับไวรัสตับอักเสบบี จากข้อมูลของไวรัสตับอักเสบบี การที่ให้ทารกกินนมแม่หรือกินนมผงดัดแปลงสำหรับทารก การติดเชื้อที่พบในทารกไม่แตกต่างกัน ดังนั้น ยังคงแนะนำให้ทารกกินนมแม่แม้มารดาเป็นภาหะของเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และพบเชื้อไวรัสตับอักเสบบีในนมแม่
ดังนั้น แนวทางการปฏิบัติที่เหมาะสมอาจต้องรอข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อให้เรามีความเข้าใจในเรื่องของโรคและการติดเชื้อสู่ทารกมากขึ้น แต่ขณะนี้ การแนะนำการใช้นมผงดัดแปลงสำหรับทารกในพื้นที่ที่สามารถจัดหานมผงได้อย่างเหมาะสมก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่ต้องให้ข้อมูลเหล่านี้แก่มารดาและครอบครัวเพื่อการตัดสินใจร่วมกัน และเก็บข้อมูลเพื่อเรียนรู้ลักษณะของโรคเพื่อเป็นประโยชน์ในการดูแลมารดาและทารกได้อย่างเหมาะสมต่อไปในอนาคต
เอกสารอ้างอิง
1. Gross R, Conzelmann C, Muller JA, et al. Detection of SARS-CoV-2 in human breastmilk. Lancet 2020.