รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                 น้ำนมเหลือง (colostrum) ฟังจากชื่อแล้วดูไม่ค่อยดี ทั้งที่จริง ๆ แล้วน้ำนมเหลือง ควรจะใช้คำเรียกที่เหมาะสมกว่าคือ หัวน้ำนม เพราะเป็นน้ำนมในระยะแรกที่แม้มีปริมาณน้อยแต่มีภูมิคุ้มกันสูง ซึ่งหัวน้ำนมจะพบใน 1-3 วันแรกหลังคลอดเท่านั้น หลังจากนั้นองค์ประกอบของน้ำนมจะเปลี่ยนแปลงไป มีปริมาณน้ำตาลแลคโตสสูงขึ้น เปลี่ยนเป็นสีขาวและเป็นน้ำนมปกติประมาณ 10-14 วันหลังคลอด การสร้างน้ำนมในระยะแรกจะสัมพันธ์กับฮอร์โมนเป็นหลัก¹ แต่เมื่อปรับเปลี่ยนเป็นน้ำนมปกติแล้ว การสร้างน้ำนมจะขึ้นอยู่กับการดูดนมจนเกลี้ยงเต้าของทารก การที่มีระดับอินซูลินที่สูงซึ่งจะควบคุมเมตาบอริซึมของน้ำตาลได้ดีเป็นปัจจัยที่ทำให้การสร้างน้ำนมระยะแรกเกิดได้เร็วกว่า² ขณะที่มารดาที่มีความเครียดในระหว่างการคลอดมีผลต่อการน้ำนมมาช้า³

เอกสารอ้างอิง

1. Kulski JK, Hartmann PE, Martin JD, Smith M. Effects of bromocriptine mesylate on the composition of the mammary secretion in non-breast-feeding women. Obstet Gynecol 1978;52:38-42.
2. Nommsen-Rivers LA, Dolan LM, Huang B. Timing of stage II lactogenesis is predicted by antenatal metabolic health in a cohort of primiparas. Breastfeed Med 2012;7:43-9.
3. Dewey KG. Maternal and fetal stress are associated with impaired lactogenesis in humans. J Nutr 2001;131:3012S-5S.