รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

? ? ? ? ? ? ? ? ?โรคทางจิตเวชในปัจจุบันพบมากขึ้นและมักมีการนำเสนอข่าวการฆ่าตัวตายของผู้ป่วยที่มีภาวะซึมเศร้ากันบ่อยขึ้น ขณะที่ผู้ป่วยสตรีที่เป็นโรคทางจิตเวชอาจพบว่าอยู่ในวัยเจริญพันธุ์ที่มีโอกาสตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรได้ในระหว่างที่ให้การรักษา จึงมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการใช้ยาทางจิตเวชในระหว่างการให้นมบุตร ยาที่มีการใช้บ่อยในผู้ป่วยจิตเวช ได้แก่ ยาลดความวิตกกังวลหรือมักจะคุ้นเคยกับชื่อยาคลายเครียด ยาต้านภาวะซึมเศร้า ยารักษาโรคจิตเภทหรือยาที่ใช้รักษาอาการผู้ป่วยที่มีอารมณ์สองขั้ว (bipolar) ซึ่งผู้ป่วยจะมีลักษณะอาการสลับไปสลับมาระหว่างอารมณ์ดี หัวเราะหรือยิ้มอย่างสบายใจกับซึมเศร้า เหงาหงอย หรือร้องไห้ มีการศึกษาผลของการใช้ยาทางจิตเวชในสัตว์ทดลองที่ให้นมบุตรพบว่าอาจมีผลต่อพฤติกรรมทางเพศ เพิ่มความวิตกกังวล อาการอยู่ไม่สุก (hyperactivity) หรือพบว่ามีผลเสียต่อการเรียนรู้และความทรงจำของทารกเมื่อเจริญวัยขึ้น¹ อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมียาของโรคทางจิตเวชหลากหลายชนิด การที่จะให้คำแนะนำในการใช้ยาในระหว่างที่ให้นมบุตรได้อย่างเหมาะสม แพทย์ต้องพิจารณาจากข้อมูลการศึกษาวิจัยและชั่งน้ำหนักถึงข้อดีข้อเสียจากการหยุดใช้ยาในระหว่างการให้นมบุตรและการกำเริบของอาการของโรค ดังนั้น การใส่ใจซักถามมารดาถึงโรคประจำตัวและการใช้ยาใด ๆ ประจำจึงมีความจำเป็นและเป็นข้อที่แพทย์ทุกคนควรใส่ใจปฏิบัติ

เอกสารอ้างอิง

1. Zucker I. Psychoactive drug exposure during breastfeeding: a critical need for preclinical behavioral testing. Psychopharmacology (Berl) 2018.