รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
??????????? การสื่อสารระหว่างเซลล์โดย cytokine และ chemokine ลักษณะของ cytokine จะเป็นเปปไตด์ที่มีหลายหน้าที่โดยอาจจะมีบทบาทเป็น autocrine หรือ paracrine ก็ได้ นั่นคือสามารถออกฤทธิ์ควบคุมการทำงานของเซลล์ตัวเองหรือออกฤทธิ์ควบคุมการทำงานของเซลล์ข้างเคียง ส่วน chemokine จะเป็น cytokine ที่ออกฤทธิ์ดึงดูดเซลล์ด้วยลักษณะทางเคมี cytokine ที่อยู่ในนมแม่สามารถผ่านผนังลำไส้ได้และเกิดการสื่อสารกับเซลล์ทำให้มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน1-3 ทั้ง cytokine และ chemokine จะทำหน้าที่ได้หลายอย่าง โดย cytokine หากแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้ดังนี้ กลุ่มที่ก่อให้เกิดการอักเสบหรือต่อต้านการติดเชื้อ และกลุ่มที่ลดอาการอักเสบ รายละเอียดมีดังนี้
??????????? Transforming growth factor (TGF)-? มีลักษณะ 3 รูปแบบ รูปแบบ TGF-?2 เป็นรูปแบบที่พบมากที่สุด TGF-? ที่พบในน้ำนมจะออกฤทธิ์ควบคุมการอักเสบ ซ่อมแซมบาดแผล และป้องกันโรคภูมิแพ้4,5 โดยการออกฤทธิ์จะเกิดในสภาวะที่เป็นกรดเมื่อ TGF-? เข้าสู่กระเพาะอาหาร6
Granulocyte-colony stimulating factor (G-CSF) จะช่วยในการแบ่งตัวของเซลล์ เพิ่มการสร้าง villi ช่วยในการพัฒนาการของลำไส้ และช่วยป้องกันการติดเชื้อในกระแสเลือด7
??????????? Interleukin(IL)-10 และ interleukin-7 ในน้ำนมจะผ่านผนังลำไส้และช่วยในการพัฒนาการของ thymus8,9
??????????? TNF-?, IL-6, IL-8, and interferon (IFN)-? สาร cytokine เหล่านี้มีระดับสูงและกระตุ้นให้เกิดการอักเสบ10,11interleukin-6 จะสัมพันธ์กับการอักเสบทั่วร่างกายและการมีไข้ interleukin-8 จะช่วยป้องกันความเสียหายที่เกิดจากกลไกการทำงานของ TNF-?12-14 ส่วน IFN-? จะกระตุ้นการอักเสบผ่าน T-helper 1 และกดอาการแพ้ที่ออกฤทธิ์ผ่าน T-helper 22 ซึ่งในมารดาที่มีอาการภูมิแพ้จะพบปริมาณ IFN-? ในน้ำนมต่ำ15
?
หนังสืออ้างอิง
?
1.???????????? Garofalo R. Cytokines in human milk. J Pediatr 2010;156:S36-40.
2.???????????? Agarwal S, Karmaus W, Davis S, Gangur V. Immune markers in breast milk and fetal and maternal body fluids: a systematic review of perinatal concentrations. J Hum Lact 2011;27:171-86.
3.???????????? Kverka M, Burianova J, Lodinova-Zadnikova R, et al. Cytokine profiling in human colostrum and milk by protein array. Clin Chem 2007;53:955-62.
4.???????????? Penttila IA. Milk-derived transforming growth factor-beta and the infant immune response. J Pediatr 2010;156:S21-5.
5.???????????? Kalliomaki M, Ouwehand A, Arvilommi H, Kero P, Isolauri E. Transforming growth factor-beta in breast milk: a potential regulator of atopic disease at an early age. J Allergy Clin Immunol 1999;104:1251-7.
6.???????????? Nakamura Y, Miyata M, Ando T, et al. The latent form of transforming growth factor-beta administered orally is activated by gastric acid in mice. J Nutr 2009;139:1463-8.
7.???????????? Gersting JA, Christensen RD, Calhoun DA. Effects of enterally administering granulocyte colony-stimulating factor to suckling mice. Pediatr Res 2004;55:802-6.
8.???????????? Ngom PT, Collinson AC, Pido-Lopez J, Henson SM, Prentice AM, Aspinall R. Improved thymic function in exclusively breastfed infants is associated with higher interleukin 7 concentrations in their mothers’ breast milk. Am J Clin Nutr 2004;80:722-8.
9.???????????? Aspinall R, Prentice AM, Ngom PT. Interleukin 7 from maternal milk crosses the intestinal barrier and modulates T-cell development in offspring. PLoS One 2011;6:e20812.
10.????????? Castellote C, Casillas R, Ramirez-Santana C, et al. Premature delivery influences the immunological composition of colostrum and transitional and mature human milk. J Nutr 2011;141:1181-7.
11.????????? Ustundag B, Yilmaz E, Dogan Y, et al. Levels of cytokines (IL-1beta, IL-2, IL-6, IL-8, TNF-alpha) and trace elements (Zn, Cu) in breast milk from mothers of preterm and term infants. Mediators Inflamm 2005;2005:331-6.
12.????????? Maheshwari A, Lacson A, Lu W, et al. Interleukin-8/CXCL8 forms an autocrine loop in fetal intestinal mucosa. Pediatr Res 2004;56:240-9.
13.????????? Maheshwari A, Christensen RD, Calhoun DA. ELR+ CXC chemokines in human milk. Cytokine 2003;24:91-102.
14.????????? Maheshwari A, Lu W, Lacson A, et al. Effects of interleukin-8 on the developing human intestine. Cytokine 2002;20:256-67.
15.????????? Hrdy J, Novotna O, Kocourkova I, Prokesova L. Cytokine expression in the colostral cells of healthy and allergic mothers. Folia Microbiol (Praha) 2012;57:215-9.
?