รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การวินิจฉัยมะเร็งปากมดลูก โดยทั่วไปจะได้จากการตัดชิ้นเนื้อที่ปากมดลูกไปตรวจพิสูจน์ เมื่อการตรวจทางพยาธิวิทยายืนยันผลว่าเป็นมะเร็งปากมดลูก การตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติมเพื่อบอกระยะของโรคมีความจำเป็นก่อนการรักษา ระยะของมะเร็งปากมดลูกเป็นการแบ่งโดยใช้ลักษณะทางคลินิกร่วมกับการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อการสื่อสารที่เข้าใจง่าย อธิบายระยะของมะเร็งปากมดลูกเป็น 4 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 มะเร็งจะจำกัดอยู่เฉพาะที่ปากมดลูก ระยะที่ 2 มะเร็งจะลุกลามไปอวัยวะใกล้เคียงคือมดลูกหรือช่องคลอดส่วนบน (โดยแบ่งช่องคลอดเป็น 3 ส่วน ในส่วนบนจะหมายถึง 2 ใน 3 ส่วนที่อยู่ด้านบนติดกับปากมดลูก) ระยะที่ 3 มะเร็งจะลุกลามไปที่ผนังอุ้งเชิงกรานหรือช่องคลอดส่วนล่าง (หมายถึง 1 ใน 3 ส่วนของช่องคลอดที่ติดกับปากช่องคลอด) หรือมีการอุดตันของท่อไตทำให้เกิดกรวยไตบวมน้ำ (hydronephrosis) ระยะที่ 4 มะเร็งจะลุกลามไปที่กระเพาะปัสสาวะ ทวารหนักหรืออวัยวะที่อยู่ไกลออกไป และในปัจจุบันมีการใช้การตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (magnetic resonance imaging หรือ MRI) เพื่อช่วยบอกพยากรณ์โรคและช่วยในการวางแผนการรักษาด้วย¹

หนังสืออ้างอิง

1. Kraljevic Z, Viskovic K, Ledinsky M, et al. Primary uterine cervical cancer: correlation of preoperative magnetic resonance imaging and clinical staging (FIGO) with histopathology findings. Coll Antropol 2013;37:561-8.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? มะเร็งปากมดลูกสาเหตุมาจากการติดเชื้อ human papillomavirus หรือ HPV ซึ่งจะทำให้เซลล์เยื่อบุบริเวณปากมดลูกเปลี่ยนแปลงผิดปกติจนกลายเป็นมะเร็ง โดยปกติจะใช้ระยะเวลายาวนาน 5-10 ปี ดังนั้นการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ได้แก่ การตรวจ Pap smear ?การตรวจ HPV DNA testing การตรวจคัดกรองโดยใช้กล้องส่องปากมดลูกหลังการป้ายกรดอะซิติก (visual inspection with acetic acid หรือ VIA) สามารถจะช่วยในการวินิจฉัยตั้งแต่ระยะก่อนมะเร็งและทำให้ผลการรักษามะเร็งปากมดลูกดีขึ้น นอกจากนี้ การมีวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกยังช่วยป้องกันการติดเชื้อ HPV 16 และ 18 ซึ่งพบร้อยละ 74 ของมะเร็งปากมดลูกในประเทศไทย¹

หนังสืออ้างอิง

1. Sharma M, Ortendahl J, van der Ham E, Sy S, Kim JJ. Cost-effectiveness of human papillomavirus vaccination and cervical cancer screening in Thailand. BJOG 2012;119:166-76.

ปัจจุบันการรักษามะเร็งปากมดลูกได้ผลดีพอสมควร? แต่ผลของการรักษาก็ขึ้นกับระยะที่ตรวจพบด้วย?? สำหรับทางการแพทย์การบอกผลการรักษาจะบอกเป็นร้อยละของ?อัตราการอยู่รอดที่ 5 ปี? เนื่องจากเป็นผลที่ได้จากการศึกษาวิจัย โดยอัตราการอยู่รอดที่ 5 ปี

ในระยะที่ 1 คือ ร้อยละ 85-90

ในระยะที่ 2 คือ ร้อยละ 60-70

ในระยะที่ 3 คือ ร้อยละ 35-40

ส่วนในระยะที่? 4 ซึ่งเป็นระยะสุดท้ายจะเหลือร้อยละ 0 หรือใกล้เคียง 0??? ดังนั้นการตรวจสอบมะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรกหรือระยะก่อนมะเร็งจึงมีความสำคัญมาก

ระยะก่อนมะเร็งปากมดลูก

? ? ? ? ? ?มะเร็งปากมดลูกไม่ได้เกิดขึ้นในระยะเวลาที่รวดเร็ว โดยเฉลี่ยแล้วจะใช้เวลา? 5-10? ปีที่จะเปลี่ยนจากปากมดลูกปกติเป็นมะเร็งปากมดลูก? การเปลี่ยนแปลงในช่วงระยะนี้เรียกว่า ?ระยะก่อนมะเร็งปากมดลูก?? ซึ่งเป็นความโชคดีมากที่ปัจจุบันมีวิธีตรวจสอบสืบหาระยะก่อนมะเร็งปากมดลูกนี้? โดยวิธีตรวจเช็คมะเร็งปากมดลูกนี้มีชื่อภาษาอังกฤษว่า ?PAP? SMEAR?? (แป็ปสเมียร์)? วิธีที่ตรวจนี้จะใช้เวลารวดเร็ว? โดยจะทำไปพร้อมกับการตรวจภายในและแนะนำให้สตรีที่มีเพศสัมพันธ์ตรวจปีละครั้ง? เนื่องจากการตรวจพบระยะก่อนมะเร็งปากมดลูกการรักษาจะได้ผลดีมาก? โอกาสหายพูดได้ว่าร้อยละ? 100?? แต่อย่างไรก็ตามควรมีการติดตามการรักษาเป็นระยะๆ เพื่อความไม่ประมาท

บทความโดย รศ.นายแพทย์ภาวิน พัวพรพงษ์

มะเร็งปากมดลูกแบ่งเป็น 4 ระยะตามความรุนแรงจากน้อยไปหามาก คือ

ระยะที่ 1 เนื้อมะเร็งอยู่เฉพาะบริเวณปากมดลูกเท่านั้น

ระยะที่ 2 เนื้อมะเร็งลุกลามไปยังช่องคลอดส่วนบน หรือมีการลุกลามไปยังเนื้อเยื่อด้านข้างแต่ไม่ถึงผนังอุ้งเชิงกราน

ระยะที่ 3 เนื้อมะเร็งลุกลามมาถึงช่องคลอดส่วนล่างใกล้ปากช่องคลอดหรือลุกลามไปยังเนื้อเยื่อด้านข้างจนถึงผนังอุ้งเชิงกราน

ระยะที่ 4 เนื้อมะเร็งปากมดลูกลุกลามไปที่กระเพาะปัสสาวะ ทวารหนัก? หรืออวัยวะอื่นๆ เช่น? ปอด? ตับ? กระดูก? สมอง? เป็นต้น

บทความโดย รศ.นายแพทย์ภาวิน พัวพรพงษ์

?มะเร็งปากมดลูกพบเป็นสาเหตุการตายอันดับสองของมะเร็งในสตรีไทย?

เป็นสถิติที่น่ากลัวจริงๆ? ฉะนั้นคุณไม่ควรนิ่งนอนใจในการทำความเข้าใจกับมะเร็งชนิดนี้? และควรใส่ใจกับการหาวิธีป้องกันและตรวจสอบมะเร็งปากมดลูกตั้งแต่ระยะเริ่มแรก

มะเร็งปากมดลูกคืออะไร?

ก่อนอื่นคงต้องมาทำความรู้จักเรื่องของมะเร็งและปากมดลูกกันก่อน

มะเร็งหรือเนื้อร้ายนั้น หมายถึง เนื้อเยื่อที่มีการเจริญผิดปกติไม่อยู่ภายใต้การควบคุมของร่างกาย? ทำให้เกิดการลุกลามและแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น???? สำหรับปากมดลูกนั้นคือ อวัยวะที่อยู่ภายในจากอวัยวะสืบพันธุ์สตรีโดยเริ่มจากภายนอก คือปากช่องคลอดลึกเข้าไปข้างใน คือ ช่องคลอด? ซึ่งจะพบปากมดลูกคลำได้เป็นก้อนหยุ่นจากการสอดนิ้วเข้าไปคลำในช่องคลอด

ดังนั้นมะเร็งปากมดลูกคือการเกิดเนื้อเยื่อที่มีการเจริญเติบโตผิดปกติไม่อยู่ในการควบคุมของร่างกายบริเวณปากมดลูก? ซึ่งจะมีลักษณะส่วนใหญ่พบเป็นก้อนยื่นออกมาจากปากมดลูกคล้ายดอกกะหล่ำ? บางครั้งอาจพบเป็นแผลลึกหรือแทรกซึมไปในเนื้อปากมดลูก

บทความโดย รศ.นายแพทย์ภาวิน พัวพรพงษ์