รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

            กลไกที่จะทำให้ประสบความสำเร็จในการบริหารจัดการการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตามเป้าหมายขององค์การอนามัยโลกประกอบด้วย การปกป้อง การส่งเสริม และการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่¹

การส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่คือการทำให้มารดามีความตั้งใจ มีทัศนคติ และนำไปสู่การปฏิบัติในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ซึ่งจะมีกลไกที่สำคัญคือ การเผยแพร่ประโยชน์และความสำคัญของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยการสื่อสารผ่านสื่อต่าง ๆ ที่จะสร้างให้เกิดค่านิยมยืนนานจนเกิดเป็นวัฒนธรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ สำหรับสื่อที่ใช้ควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับการเข้าถึงของคนในแต่ละประเทศ เช่น สื่อทีวี วิทยุ อินเตอร์เน็ต หรือสื่อสังคมออนไลน์ เป็นต้น ดังนั้น จะเห็นว่าการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยเวลาเพื่อสร้างให้เกิดค่านิยมหรือวัฒนธรรมที่จะก่อให้เกิดความยั่งยืนได้

เอกสารอ้างอิง

1.        Perez-Escamilla R. Breastfeeding in the 21st century: How we can make it work. Soc Sci Med 2020;244:112331.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

            อย่างที่ได้กล่าวไปแล้ว่า กลไกที่จะทำให้ประสบความสำเร็จในการบริหารจัดการการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตามเป้าหมายขององค์การอนามัยโลกประกอบด้วย การปกป้อง การส่งเสริม และการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่¹

การปกป้องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีสามแกนหลักที่สำคัญ ได้แก่ การเปิดโอกาสให้มีการลาพักหลังคลอดเพื่อเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยมีการจ่ายเงินเดือน การเปิดโอกาสให้มารดาได้มีเวลาพักระหว่างการทำงานเพื่อบีบหรือปั๊มเก็บนมแม่ และการมีการดำเนินงานตามหลักเกณฑ์ที่ว่าด้วยการตลาดอาหารทารกและเด็กเล็ก และอาหารอื่นที่เกี่ยวข้อง หรือภาษาอังกฤษย่อว่า  “code”  โดยดำเนินการให้เกิดการลาพักหลังคลอดเพื่อเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยมีการจ่ายเงินเดือนนั้น ควรเอื้อให้มีการลาพักได้อย่างน้อยหกเดือนเพื่อเป็นการสร้างโอกาสที่สอดคล้องกันที่จะเพิ่มอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวหกเดือน และการที่จะช่วยให้ลูกได้กินนมแม่ได้อย่างต่อเนื่องหลังหกเดือนนั้น การที่สนับสนุนให้มารดาได้มีเวลาพักระหว่างการทำงาน เพื่อบีบหรือปั๊มนมแม่จะช่วยให้แม่ยังคงมีการสร้างนมแม่อย่างต่อเนื่อง และเพิ่มระยะเวลาของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ให้นานขึ้นหลังจากที่มารดามีกิจกรรมหรือภาระงานที่มากขึ้นหลังจากการลาพักหลังคลอดแล้ว สำหรับหลักเกณฑ์ที่ว่าด้วยการตลาดอาหารทารกและเด็กเล็ก และอาหารอื่นที่เกี่ยวข้องจะมีบทบาทในการสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเหมาะสมในการเลือกอาหารสำหรับทารก ไม่ถูกล่อหลอกด้วยมายาคติหรือกลไกทางการตลาด การลดแลกแจกแถม หรือการชักจูงให้ใช้สินค้าโดยขาดจรรยาบรรณ  ดังนั้น การยึดหลักทั้งสามหลักนี้ จะเป็นเสมือนชุดเกราะที่จะปกป้องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่

เอกสารอ้างอิง

1.        Perez-Escamilla R. Breastfeeding in the 21st century: How we can make it work. Soc Sci Med 2020;244:112331.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

นมแม่เป็นอาหารที่ดีและเหมาะสมที่สุดสำหรับทารก องค์การอนามัยโลกได้ออกข้อแนะนำจากข้อมูลหลักฐานเชิงประจักษ์ว่า ทารกควรจะได้กินนมแม่อย่างเดียวในหกเดือนแรก หลังจากนั้นควรกินนมแม่ร่วมกับอาหารเสริมตามวัยจนกระทั่งถึงสองปีหรือนานกว่านั้น โดยขึ้นอยู่กับความต้องการของมารดาและทารก การที่จะดำเนินการไปสู่เป้าหมายตามข้อแนะนำขององค์การอนามัยโลกนั้น แม้ว่าในแต่ละประเทศจะมีหลากหลายของปัจจัยต่าง ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ แต่ในเนื้อหาที่เป็นปัจจัยที่สำคัญจะคล้ายคลึงกัน คือ การสร้างสภาวะแวดล้อมที่เอื้อต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่และการสร้างให้เกิดวัฒนธรรมของการกินนมแม่ ซึ่งกลไกที่จะทำให้เกิดสิ่งเหล่านี้ จะประกอบด้วย การปกป้อง การส่งเสริม และการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่¹ โดยรายละเอียดของแต่ละส่วนจะมีการเขียนบรรยายในตอนถัดไป

เอกสารอ้างอิง

1.        Perez-Escamilla R. Breastfeeding in the 21st century: How we can make it work. Soc Sci Med 2020;244:112331.

 รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

 การกลับไปทำงานของมารดาถือเป็นอุปสรรคที่พบได้บ่อยของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวในช่วงหกเดือนแรก ซึ่งพบเป็นปัญหาที่มารดาต้องทำการปรับตัวกับการที่ต้องให้นมลูกขณะเดียวกันกับการที่ต้องกลับไปทำงาน มารดาจำเป็นต้องทราบนโยบายและระเบียบของบริษัทหรือสถานที่ทำงานรวมทั้งสิ่งสนับสนุนที่สถานที่ทำงานเอื้อให้แกพนักงานหรือลูกจ้างในมารดาหลังคลอดลูกที่กลับมาทำงานและยังคงต้องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เพื่อวางแผนเตรียมตัวและเตรียมความพร้อมของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในกรณีที่แตกต่างกัน ได้แก่ การมีสถานที่ดูแลเด็กเล็กระหว่างวันที่ใกล้ที่ทำงาน โดยมารดาสามารถมีช่วงเวลาออกมาให้นมลูกด้วย การมีห้องเก็บนมแม่ที่ให้มารดาสามารถบีบหรือปั๊มนมแม่ มีตู้เย็นหรือตู้แช่แข็งนมแม่ เพื่อสนับสนุนให้มารดาเก็บน้ำนมระหว่างวันโดยเป็นการสนับสนุนให้มารดาคงการมีน้ำนมอย่างต่อเนื่องและมีปริมาณน้ำนมที่เพียงพอที่จะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว ดังนั้น นโยบายหรือการสนับสนุนจึงขึ้นอยู่กับการบริหารจัดการที่ดำเนินงานโดยฝ่ายบุคคลหรือผู้จัดการเป็นหลัก ซึ่งถือว่าเป็นปัจจัยที่มีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว¹

เอกสารอ้างอิง

1.        Lisbona AM, Bernabe M, Palaci FJ. Lactation and Work: Managers’ Support for Breastfeeding Enhance Vertical Trust and Organizational Identification. Front Psychol 2020;11:18.

 รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

มารดาที่เป็นมะเร็งเต้านมที่ได้รับการรักษาที่ไม่ได้มีการผ่าตัดเต้านมออกทั้งหมด หากมารดาอายุยังอยู่ในวัยเจริญพันธุ์ อาจมีข้อสงสัยว่า ถ้าตนเองตั้งครรภ์ คลอดบุตรแล้ว หลังคลอดจะสามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้หรือไม่ โดยทั่วไป ในสตรีที่เป็นมะเร็งหลังการได้รับการรักษา จำเป็นต้องมีการติดตามการรักษาอย่างต่อเนื่องไปตลอด การที่จะมั่นใจว่าโรคนั้นหายแล้ว  จะมีโอกาสเพิ่มขึ้นตามระยะเวลาที่ติดตามและตรวจไม่พบการกลับมาเป็นซ้ำของโรค ซึ่งปกติจะใช้รักษาเวลาที่ติดตามอย่างน้อย 5 ปีที่ตรวจไม่พบการกลับเป็นซ้ำของโรค โดยหลังจากนั้น หากมารดามีความประสงค์จะวางแผนการตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อให้คำปรึกษาในการเตรียมความพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ และหากมารดาตั้งครรภ์ได้ การพิจารณาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ก็เป็นสิ่งที่ทำได้ ซึ่งบุคลากรทางการแพทย์ควรรับฟังความคิดเห็น และความรู้สึกของมารดาเกี่ยวกับความต้องการที่จะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เพื่อที่จะให้การสนับสนุนและช่วยเหลือมารดาได้อย่างเหมาะสมหลังจากการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับโรคที่มารดาเป็นและความปลอดภัยในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่¹

เอกสารอ้างอิง

1.        Linkeviciute A, Notarangelo M, Buonomo B, Bellettini G, Peccatori FA. Breastfeeding After Breast Cancer: Feasibility, Safety, and Ethical Perspectives. J Hum Lact 2020;36:40-3.