รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ?ในทารกที่กินนมแม่ มารดาบางคนมักมีความวิตกกังวลเรื่องความเพียงพอของปริมาณน้ำนมที่ให้แก่ทารก ซึ่งมารดาควรมีความรู้เกี่ยวกับการประเมินความเพียงพอของน้ำนม โดยทั่วไป มารดาจะให้นมตามความต้องการของทารก การสังเกตว่าทารกกินนมได้เพียงพอสามารถสังเกตได้จาก หลังกินนม ทารกดูรู้สึกอิ่มสบาย นอนหลับได้นาน ไม่กระสับกระส่าย ขับถ่ายได้ดี โดยหลังสัปดาห์แรกแล้วทารกควรปัสสาวะวันละ 6-8 ครั้ง อุจจาระวันละ 3 ครั้ง ไม่มีลักษณะอาการขาดน้ำ น้ำหนักทารกขึ้นได้ดีตามเกณฑ์ ซึ่งมารดาจำเป็นต้องมีการติดตามน้ำหนักทารกเทียบกับกราฟการเจริญเติบโตมาตรฐานของทารกที่กินนมแม่
? ? ? ? ? ? ?ในกรณีที่น้ำหนักทารกไม่ขึ้นตามเกณฑ์ ควรมีการประเมินความเพียงพอของการให้นม โดยการชั่งน้ำหนักทารกก่อนและหลังการกินนมและคำนวณปริมาณน้ำนมที่ทารกได้รับ อย่างไรก็ตาม ในแต่ละมื้อที่ทารกกินนมแม่ ปริมาณอาจแตกต่างกัน การประเมินเฉลี่ยต่อวันจะมีความแม่นยำมากกว่า ซึ่งหากทารกได้รับปริมาณน้ำนมที่เพียงพอแล้ว แต่การเจริญเติบโตหรือน้ำหนักไม่เพิ่ม จำเป็นต้องมีการปรึกษากุมารแพทย์เพื่อหาสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้ทารกเจริญเติบโตช้า แต่หากทารกได้รับน้ำนมไม่เพียงพอ การแนะนำมารดาให้สังเกตอาการหิวของทารก การกระตุ้นให้ทารกกินนมเพิ่มในบางคนที่กินนมช่วงระยะเวลาสั้นๆ แล้วหลับอาจมีความจำเป็น การบีบนวดเต้าเพื่อปรับให้ปริมาณน้ำนมไหลได้ดีขึ้น หรือการกระตุ้นบริเวณมุมปากทารกจะช่วยให้ทารกดูดนมได้มากขึ้น ซึ่งหากกระตุ้นแล้วทารกยังได้รับน้ำนมน้อย การบีบน้ำนมด้วยมือหรือปั๊มนมและป้อนนมเสริมให้กับทารกอาจมีความจำเป็น นอกจากนี้ ทารกควรอยู่ในการติดตามดูแลของแพทย์ เนื่องจากในช่วงแรกของชีวิต การเจริญเติบโตของทารกจะมีการพัฒนาในส่วนของสมองเป็นอย่างมาก การขาดหรือได้รับสารอาหารไม่เพียงพอจะส่งผลต่อพัฒนาการ ความเฉลียวฉลาดเมื่อทารกเติบโตเป็นผู้ใหญ่ได้
เอกสารอ้างอิง
- Cadwell K, Turner-Maffei C. Pocket guide for lactation management. 2nd?ed. Burlington: Jones & Bartlett Learning 2014.
??????????????? รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? ? การร้องไห้ของทารก โดยทั่วไปมักเข้าใจว่าทารกหิวต้องการกินนม ส่วนใหญ่ก็มักเป็นเช่นนั้น แต่หากรอจนทารกมีอาการหิวมากจนร้องไห้แล้ว การอุ้มทารกมาให้นมทันที ทารกอาจหงุดหงิดหรือปฏิเสธเต้านมได้ มารดาควรอุ้มทารกไว้ที่อกให้เนื้อแนบเนื้อ รอจนทารกสงบแล้วจึงนำทารกเข้าเต้าอีกครั้ง โดยหลักของการให้นม ควรให้นมตามความต้องการของทารกและไม่จำเป็นต้องรอให้ทารกหิวมากจนร้องไห้ อย่างไรก็ตาม การร้องไห้ของทารกอาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ได้ ได้แก่ การไม่สบายตัวจากการขับถ่าย ความต้องการการดูแลหรือความอบอุ่นและความรู้สึกปลอดภัยจากมารดา ซึ่งการเอาใจใส่สังเกตถึงระยะเวลาการให้นมลูก อาการที่บ่งบอกว่าทารกหิว หรืออาการที่ไม่สบายจากการขับถ่าย จะทำให้มารดาเข้าใจในภาษากายของทารกในแต่ละคนที่มีความจำเพาะที่แตกต่างกันได้ การที่มารดาได้อยู่ใกล้ชิดกับทารกตลอดเวลาจะสร้างการเรียนรู้และทำให้มารดาดูแลปัญหาการร้องไห้ของทารกได้อย่างเหมาะสม
เอกสารอ้างอิง
- Cadwell K, Turner-Maffei C. Pocket guide for lactation management. 2nd?ed. Burlington: Jones & Bartlett Learning 2014.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? ?ในการให้นมแม่แก่ทารก บางครั้งจะพบว่าทารกหงุดหงิดไม่พอใจขณะอยู่ที่หน้าอกมารดา ซึ่งทารกอาจจะแสดงออกโดยการกระสับกระส่าย ผละออกจากเต้านม หรือร้องไห้ ในกรณีเหล่านี้ มารดาหรือผู้ดูแลต้องสังเกตว่า ทารกได้กินนมแม่ครั้งสุดท้ายไปเมื่อไร การให้นมแม่ในครั้งนี้ทารกมีอาการที่บ่งบอกถึงความหิวแล้วหรือไม่ ทารกหงุดหงิดจากการที่ปล่อยให้ทารกหิวจนเกินไปไหม สังเกตการเข้าเต้าของทารกว่าเข้าเต้าได้อย่างเหมาะสมดีแล้วหรือยัง ขณะทารกดูดนมทารกมีการหายใจที่ติดขัดหรือลำบากไหม การเอาใจใส่และสามารถให้คำตอบกับคำถามเหล่านี้ได้ จะทำให้มารดาหรือบุคลากรทางการแพทย์ให้การดูแลหรือช่วยเหลือทารกได้อย่างเหมาะสม
? ? ? ? ? ? ?การช่วยเหลือทารกที่หงุดหงิดไม่พอใจขณะที่อยู่ที่หน้าอกของมารดา หากสาเหตุเป็นจากการที่ไม่ได้ให้นมตามความต้องการของทารก มารดาอาจต้องอุ้มทารกเนื้อแนบเนื้อไว้ที่หน้าอกก่อน รอให้ทารกสงบหรือมีอาการบ่งบอกถึงความหิวแล้วจึงให้นมอีกครั้ง หากเป็นจากท่าที่ให้นมไม่เหมาะสม มารดาอาจควรปรับเปลี่ยนท่าหรืออาจได้รับความช่วยเหลือจากบุคลากรทางการแพทย์ในการสังเกตดูมารดาขณะให้นมและแนะนำการปรับเปลี่ยนท่าที่เหมาะสมในการให้นมลูก หากทารกมีอาการหายใจติดขัดหรือไม่สะดวกขณะดูดนม ทารกอาจมีความเจ็บป่วยหรือไม่สบายได้ โดยเฉพาะหากขณะดูดนมทารกมีริมฝีปากซีดหรือม่วงคล้ำ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจสอบหาสาเหตุที่ผิดปกติของทารก ดังนั้น ในเบื้องต้น การแก้ไขมักทำได้โดยการปรับเปลี่ยนระยะเวลาการให้นมและท่าในการให้นมของทารกให้เหมาะสม แต่หากไม่ได้ผลจำเป็นต้องได้รับความช่วยเหลือจากบุคลากรทางการแพทย์และผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาสาเหตุและแนะนำแนวทางในการแก้ปัญหาและให้การติดตามดูแลทารกอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทารกได้มีการเจริญเติบและพัฒนาการตามวัยที่ดีได้
เอกสารอ้างอิง
- Cadwell K, Turner-Maffei C. Pocket guide for lactation management. 2nd?ed. Burlington: Jones & Bartlett Learning 2014.
แหล่งความรู้ เกี่ยวกับสูติ-นรีเวช (Obstetrics-Gynecology)