การดูแลสุขภาพหลังคลอด
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? การนัดตรวจติดตามการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาและทารก สัปดาห์แรกหลังคลอดเป็นช่วงที่สำคัญที่สุด ดังนั้น ควรจัดให้มีการนัดตรวจที่คลินิกหลังคลอด คลินิกนมแม่ หรือคลินิกทารกสุขภาพดี โดยจัดไม่ให้มีการนัดที่ซ้ำซ้อนและหากบูรณาการการให้บริการให้เป็นจุดเดียวได้ จะเพิ่มความสะดวกและประสิทธิภาพในการให้บริการให้ดีขึ้น
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
??????????????? การเยี่ยมบ้านมารดาหลังคลอด จะเป็นการติดตามสอบถามเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงของมารดาและทารกเมื่อกลับบ้าน ระหว่างการเยี่ยมบ้าน ควรมีการย้ำเรื่องระบบการติดต่อกับโรงพยาบาลที่มารดาสามารถขอความช่วยเหลือในกรณีที่มารดามีปัญหาในการดูแลทารกหรือมีปัญหาเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และให้ความมั่นใจว่ามารดาสามารถจะดูแลตนเองและทารกได้ โดยอาจต้องมีการสอนหรือดูการบีบเก็บน้ำนมของมารดา การเก็บน้ำนมหรือการใช้อุปกรณ์อื่นๆ ที่จำเป็น
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
??????????????? โรงเรียนพ่อแม่ เป็นกระบวนการการจัดการเรียนการสอนพ่อแม่โดยจะมีหัวข้อที่สอนความรู้และการปฏิบัติตัวของมารดาตั้งแต่ในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด ระยะหลังคลอด และระยะที่เลี้ยงดูบุตร เพื่อให้พ่อแม่ได้ปฏิบัติตัวได้อย่างเหมาะสมและทำให้การเลี้ยงดูลูกทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งการจัดโรงเรียนพ่อแม่ อาจจัดทำในสถานพยาบาลของรัฐหรืออาจจัดตั้งในชุมชนในสถานที่ที่มีความพร้อมโดยมีความร่วมมือของภาครัฐและชุมชน เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
??????????????? มารดาและครอบครัวควรเตรียมตัวสำหรับการเป็นพ่อแม่มือใหม่โดยการศึกษาความรู้เกี่ยวกับการดูแลบุตรพร้อมทั้งศึกษาในเรื่องการปฏิบัติตัวหลังคลอดและการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ โดยความรู้เหล่านี้สามารถหาได้จากหนังสือ วารสาร วิดีโอ รายการทีวี และอินเตอร์เน็ต นอกจากนี้ในระหว่างฝากครรภ์และคลอด มารดาจะได้รับการให้ความรู้ในการเรื่องการดูแลตนเองและทารกแรกเกิดจากบุคลากรทางการแพทย์เพิ่มขึ้นด้วย ซึ่งการเตรียมความพร้อมจะทำให้มารดาสามารถปรับตัวรับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นได้ดี
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
??????????????? การเจ็บเต้านมเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยหลังคลอด ส่วนใหญ่เกิดจากการเข้าเต้าไม่ดี นอกจากนี้ยังอาจเกิดจากการขยับนำหัวนมออกจากปากทารกหลังกินนมหรือการบีบหรือปั๊มนมที่ไม่เหมาะสม มีการติดเชื้อราที่เต้านม และทารกมีภาวะลิ้นติด ซึ่งนำไปสู่การหยุดเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในระยะแรกหลังคลอด