รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? หลังคลอดเมื่อมารดาได้รับอนุญาตให้กลับบ้าน ควรมีการเตรียมการสำหรับการให้นมแม่ในสัปดาห์แรก แน่นอนมารดาจำเป็นต้องมีการปรับตัวกับสมาชิกคนใหม่ในบ้านที่จะมาพร้อมกับภาระหน้าที่ของมารดาที่จำเป็นต้องให้นมแม่บ่อยวันละ 8-12 ครั้ง ต้องดูแลการขับถ่ายของทารก พร้อมกับปลอบประโลมเมื่อทารกร้องไห้ และมารดาบางคนอาจต้องมีหน้าที่ของภรรยาหรือแม่บ้านในการดูแลบ้าน ทำความสะอาด และการจัดเตรียมอาหารสำหรับสมาชิกในครอบครัว ซึ่งนับเป็นภาระที่มากที่อาจสร้างความเครียดและความวิตกกังวลให้กับมารดา ซึ่งจะส่งผลต่อการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ มีข้อแนะนำสำหรับการเตรียมการในการให้นมแม่ในสัปดาห์แรกหลังคลอด ดังนี้
? ? ? ? ควรมีการวางแผนการสำหรับการให้นมลูกในสัปดาห์แรก โดยมีการพูดคุยกับสามีและสมาชิกในครอบครัวเพื่อสร้างความเข้าใจว่า จำเป็นต้องมีการแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบบางอย่างให้กับสมาชิกในครอบครัวช่วยจัดการ เช่น
? ? ? ? -การดูแลเรื่องความสะอาด การซักรีดเสื้อผ้า สามีจะเป็นผู้ดูแลหรือจัดจ้างแม่บ้าน หรือจ้างร้านซักรีด
? ? ? ? -การจัดเตรียมอาหาร แนะนำให้ซื้ออาหารสำเร็จรูปหรือกึ่งสำเร็จรูปมาเพื่อลดเวลาในการจัดเตรียม
? ? ? ? -การแจ้งให้ผู้ที่ต้องมาการเยี่ยมทราบว่า จะดีกว่า หากให้มารดาและครอบครัวได้ปรับตัวที่บ้านในสัปดาห์แรกๆ หลังคลอด และหากเป็นไปได้ แนะนำให้ การมาเยี่ยมทารกควรทำช่วงหลังคลอดประมาณ 1 เดือน เมื่อมารดาและครอบครัวปรับตัวกับสมาชิกคนใหม่ได้ดีแล้ว โดยช่วงนี้ อาจสื่อสารกับญาติ หรือเพื่อนสนิทผ่านโซเชียลมีเดีย ได้แก่ เฟสบุ๊คหรือไลน์ ไปก่อนในช่วงที่มารดาไม่เหนื่อยล้าหรืออ่อนเพลียจนเกินไป
? ? ? ? สำหรับมารดา การให้นมลูกแนะนำให้ให้ทุก 2-3 ชั่วโมง และเมื่อทารกหลับ มารดาควรงีบหลับไปด้วย เพื่อให้ได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอและไม่เหนื่อยล้าจนเกินไป ควรมีการจัดเตรียมเตียงนอนสำหรับมารดาที่ให้อยู่ใกล้กับทารกตลอด เพื่อให้สังเกตอาการหิวของทารกและให้นมได้สะดวก ควรมีการเตรียมอุปกรณ์สำหรับดูแลการขับถ่ายทารกไว้ใกล้ๆ พร้อมกับมีโทรศัพท์อยู่ในบริเวณที่สะดวกในการติดต่อ หากมารดาต้องการความช่วยเหลือ
? ? ? ? ?หลังจากผ่านไประยะหนึ่ง เมื่อมารดา ทารก และสมาชิกในครอบครัว เริ่มมีการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน และปรับตัวช่วยในบทบาทต่างๆ ที่เปลี่ยนไปได้แล้ว ครอบครัวก็จะได้พบกับความสุขในการมีสมาชิกใหม่ คนที่ได้รับการเอาใจใส่ และมีสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้เท่าที่ต้องการ เนื่องจากสัปดาห์แรกหลังคลอดเป็นเสมือนสัปดาห์ทองในการเริ่มต้นที่ดีการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่
เอกสารอ้างอิง
- Bunik M. Breastfeeding telephone triage and advice. 2nd The American Academy of Pediatrics 2016.