รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
การวินิจฉัยสาเหตุของการเจ็บหัวนมส่วนใหญ่จะใช้ข้อมูลที่ได้จากการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และการตรวจสังเกตมารดาขณะให้นมลูก โดยจากการซักประวัติเมื่อสอบถามมารดาว่าลักษณะของการเจ็บหัวนมของมารดาเป็นอย่างไร หากมารดาเจ็บตอนเริ่มให้นมและค่อย ๆ น้อยลงเมื่อทารกกินนมได้ หรือเมื่อเปลี่ยนท่าให้นมแล้วดีขึ้น สาเหตุส่วนใหญ่จะเกี่ยวกับการอ้าปากอมหัวนมและลานนมหรือการเข้าเต้าของทารก แต่หากมารดาเจ็บขณะตอนทารกดูดนมและอาการรุนแรงเพิ่มขึ้นจนถึงสิ้นสุดการให้นม โดยที่ลักษณะของอาการเจ็บหัวนมที่มารดาบ่งบอกเป็นอาการแสบร้อนหรือปวดจี๊ด สาเหตุของอาการเหล่านี้เกิดจากการติดเชื้อรา Candida albicans มีการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่เป็นตัวทำนายการเจ็บหัวนมของมารดา ได้แก่ การมีการบาดเจ็บที่หัวนมและการตรวจพบเชื้อราที่เต้านมมารดา ที่ทารกหรือในน้ำนมโดยจะมีค่าความเสี่ยงสัมพัทธ์เท่ากับ 1.87 (95%CI 1.10-3.16) และ 2.30 (95%CI 1.19-4.43) ตามลำดับ2
เอกสารอ้างอิง
2. Amir LH, Donath SM, Garland SM, et al. Does Candida and/or Staphylococcus play a role in nipple and breast pain in lactation? A cohort study in Melbourne, Australia. BMJ Open 2013;3.