รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? การที่ทารกดูดนมแม่ได้ดีนั้น จะประกอบด้วยการจัดท่าและเข้าเต้า (การอมหัวนมหรือลานนม) ได้อย่างเหมาะสม เมื่อทารกประกบริมฝีปาก อมหัวนมและลานนมด้วยท่าที่เหมาะสมแล้ว ช่องปากของทารกจะสร้างแรงดูดจากการดูดนมของทารกขึ้นซึ่งหากมีแรงดูดที่เพียงพอ ซึ่งส่วนใหญ่จะมีแรงจากกลไกการหดรัดตัวของเซลล์ต่อมน้ำนมที่ช่วยบีบไล่นมออกมาช่วยอยู่แล้ว ทำให้ไม่จำเป็นต้องออกแรงดูดมาก เมื่อทารกดูดนมได้ ไหลลงในช่องปาก ทารกจะกลืนน้ำนมเป็นจังหวะ ซึ่งมารดาอาจได้ยินเสียงกลืนน้ำนมของทารก ทำให้บอกได้ว่าทารกน่าจะดูดนมได้ดี นอกจากนี้หากทารกดูดและกินนมแม่ได้ดี ทารกจะนอนหลับได้นานราว 2-3 ?ชั่วโมง ไม่ร้องกวนหรือหงุดหงิด ปัสสาวะอุจจาระได้ตามปกติ ไม่มีปัสสาวะสีเข้ม มีการศึกษาว่า ลักษณะเช่นใดที่ช่วยพยาบาลในการวินิจฉัยการดูดกินนมแม่ที่ไม่เหมาะสมของทารก ซึ่งพบว่า การที่ไม่มีการดูดนมอย่างต่อเนื่อง ทารกมีการเข้าเต้าที่ไม่เหมาะสม และทารกที่มีการร้องกวนหลังกินนมนาน 1 ชั่วโมง¹ อย่างไรก็ตาม ความใกล้ชิดและการช่างสังเกตของมารดาจะมีส่วนช่วยในการชี้ถึงปัญหานี้ได้ การที่จะช่วยให้ทารกดูดและกินนมได้ดีจึงต้องอาศัยความร่วมมือของมารดาและบุคลากรทางการแพทย์ที่ดูแล เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ของการรักษาที่ดีที่สุด

เอกสารอ้างอิง

1. Alvarenga SC, Castro DS, Leite FMC, Garcia TR, Brandao MAG, Primo CC. Critical defining characteristics for nursing diagnosis about ineffective breastfeeding. Rev Bras Enferm 2018;71:314-21.