รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

? ? ? ? ? ? การตรวจเต้านมในมารดาระหว่างการตั้งครรภ์ อาจพบว่ามารดาบางคนมีหัวนมแบนราบไปกับเต้านม ซึ่งมารดาและบุคลากรทางการแพทย์อาจวิตกกังวลว่าจะให้นมลูกได้หรือไม่ แม้ว่าความยาวของหัวนมจะมีการเปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้นได้บ้างในระหว่างตั้งครรภ์จนถึงระยะคลอดและหลังคลอด และความยาวหัวนมที่ 7 มิลลิเมตรในระยะหลังคลอดอาจมีความสัมพันธ์กับการเข้าเต้าได้ง่ายกว่า1 แต่หากมารดาเข้าใจถึงลักษณะการเข้าเต้าที่เหมาะ เรียนรู้ และปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง เรื่องของหัวนมที่แบนราบจะไม่เป็นอุปสรรคในการให้นมแม่
? ? ? ? ? ? ? เริ่มต้นด้วย มารดาลองสังเกตว่าหัวนมที่แบนราบนั้น จะยืดออกอากาศเย็นหรือมีการกระตุ้นหรือไม่ หากยืดออกได้บ้างและความยาวหัวนมเพิ่มได้ถึง 3 มิลลิเมตร ทางเลือกหนึ่งในการช่วยให้ความยาวหัวนมเพิ่มขึ้นคือ การใช้อุปกรณ์ช่วยดึงหัวนม (nipple puller) โดยอุปกรณ์นี้หากมารดาใช้กระตุ้นหัวนมอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ในช่วงไตรมาสสอง เมื่อถึงหลังคลอด ความยาวหัวนมจะเพิ่มขึ้นได้ราว 4 มิลลิเมตร
? ? ? ? ? ? ? แต่หากมารดาไม่ได้ทำการช่วยกระตุ้นความยาวหัวนม การจัดลักษณะการเข้าเต้าที่เหมาะสมก็สามารถช่วยได้เช่นกัน เนื่องจากในขณะที่ทารกดูดนมแม่ ทารกจะไม่ได้ดูดนมเฉพาะหัวนม แต่จะงับทั้งส่วนของลานนมเข้าไปในปากด้วย การนำที่ทารกเข้าเต้าจากด้านล่างของเต้านมในลักษณะที่ส่งเสริมให้การอมส่วนของลานนมด้านล่างมากกว่าด้านบน (asymmetrical latch) เหงือกและเพดานปากของทารกจะรีดส่วนของหัวนมและลานนมให้ยาวออก ทารกจะงับลานนมและหัวนมได้ติด และทำให้การดูดนมเกิดขึ้นได้2 อีกส่วนหนึ่งคือหากลานนมมีน้ำนมคัดตึง ทารกจะงับส่วนของลานนมได้ยาก การที่มารดาบีบน้ำนมออกก่อนบางส่วนและทำให้ลานนมนุ่มขึ้น การอมหัวนมและลานนมก็จะเกิดได้ดีขึ้น
? ? ? ? ? ? ?ดังนั้น ในมารดาที่มีหัวนมแบนราบสามารถให้นมแม่ได้ หากมีการเตรียมตัวที่ดีและฝึกทักษะปฏิบัติเรื่องการเข้าเต้าที่เหมาะสม
?

เอกสารอ้างอิง
1. Puapornpong P, Raungrongmorakot K, Paritakul P, Ketsuwan S, Wongin S. Nipple length and its relation to success in breastfeeding. J Med Assoc Thai 2013;96 Suppl 1:S1-4.
2. Cadwell K, Turner-Maffei C. Pocket guide for lactation management. 2nd ed. Burlington: Jones & Bartlett Learning 2014.