นมแม่

สารที่ออกฤทธิ์ทางชีวภาพในนมแม่ที่ช่วยด้านการเจริญเติบโตและซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของลำไส้

เลี้ยงลูกด้วยนมแม่

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????? -สารที่ช่วยด้านการเจริญเติบโตและช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของลำไส้ ได้แก่ ?epidermal growth factor ซึ่งสามารถพบได้ทั้งในน้ำคร่ำและน้ำนม1,2 สารนี้จะทนทานต่อภาวะกรดในกระเพาะและทนทานต่อเอนไซม์ในลำไส้เล็กจึงผ่านไปถึงลำไส้เล็กได้และกระตุ้นเซลล์ของลำไส้ (enterocyte) ให้เพิ่มการสังเคราะห์ดีเอนเอ การแบ่งเซลล์ การดูดกลับของน้ำและน้ำตาล และการสังเคราะห์โปรตีน3,4 นอกจากนี้ยังมีผลด้านการยับยั้งกระบวนการการเสื่อมและการเสียชีวิตของเซลล์ (programmed cell death) การปรับให้โปรตีนที่เชื่อมรอยต่อระหว่างตับกับลำไส้จัดเรียงตัวอย่างเหมาะสม5 และ epidermal growth factor บางตัว คือ heparin-binding epidermal growth factor จะช่วยรักษาความเสียหายจากผลของการขาดออกซิเจน หรือการขาดเลือดไปเลี้ยงของเซลล์ได้ รักษาอาการบาดเจ็บจากการเสียเลือด อาการช็อก และ necrotizing enterocolitis6 ปริมาณของ epidermal growth factor ในน้ำนมจะมีมากในน้ำนมระยะแรกและค่อยๆ ลดลง โดยจะมีความเข้มข้นในหัวน้ำนม? (colostrum) มากเป็น? 2000 เท่าเมื่อเทียบกับน้ำนมในระยะสมบูรณ์ (mature milk) และมากเป็น 100 เท่าเมื่อเทียบกับปริมาณในกระแสเลือดมารดา ยิ่งกว่านั้น ในน้ำนมของมารดาที่คลอดทารกก่อนกำหนดจะพบ epidermal growth factor สูงกว่าในน้ำนมมารดาที่คลอดทารกครบกำหนด ซึ่งจะมีส่วนช่วยแก้ไขภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในทารกที่คลอดก่อนกำหนดเหล่านี้7,8

หนังสืออ้างอิง

1.????? Wagner CL, Taylor SN, Johnson D. Host factors in amniotic fluid and breast milk that contribute to gut maturation. Clin Rev Allergy Immunol 2008;34:191-204.

2.????? Hirai C, Ichiba H, Saito M, Shintaku H, Yamano T, Kusuda S. Trophic effect of multiple growth factors in amniotic fluid or human milk on cultured human fetal small intestinal cells. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2002;34:524-8.

3.????? Chang CJ, Chao JC. Effect of human milk and epidermal growth factor on growth of human intestinal Caco-2 cells. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2002;34:394-401.

4.????? Read LC, Upton FM, Francis GL, Wallace JC, Dahlenberg GW, Ballard FJ. Changes in the growth-promoting activity of human milk during lactation. Pediatr Res 1984;18:133-9.

5.????? Khailova L, Dvorak K, Arganbright KM, Williams CS, Halpern MD, Dvorak B. Changes in hepatic cell junctions structure during experimental necrotizing enterocolitis: effect of EGF treatment. Pediatr Res 2009;66:140-4.

6.????? Radulescu A, Zhang HY, Chen CL, et al. Heparin-binding EGF-like growth factor promotes intestinal anastomotic healing. J Surg Res 2011;171:540-50.

7.????? Dvorak B, Fituch CC, Williams CS, Hurst NM, Schanler RJ. Increased epidermal growth factor levels in human milk of mothers with extremely premature infants. Pediatr Res 2003;54:15-9.

8.????? Dvorak B, Fituch CC, Williams CS, Hurst NM, Schanler RJ. Concentrations of epidermal growth factor and transforming growth factor-alpha in preterm milk. Adv Exp Med Biol 2004;554:407-9.

?

?