รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

??????????????? หลังคลอด มารดาจะมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนซึ่งทำให้เกิดมีการคั่งของเลือดและน้ำเหลืองบริเวณเต้านมในราววันที่สองหลังคลอด ร่วมกับน้ำนมเริ่มมา จึงทำให้เกิดอาการตึงคัด บวม เจ็บในเต้านมทั้งสองข้าง และอาจมีไข้ต่ำๆ แต่มักไม่เกิน 38 องศาเซลเซียส ดังนั้น หลักในการรักษาอาการตึงคัดเต้านมในช่วงหลังคลอดใหม่จึงต้องช่วยให้การไหลเวียนของเลือดและน้ำเหลืองดีขึ้น ลดอาการปวดของมารดา ร่วมกับการระบายน้ำนมออกจากเต้านมโดยให้ทารกดูดนม การช่วยในการไหลเวียนของเลือดและน้ำเหลืองอาจทำโดยการประคบร้อน การนวด หรือการใช้ลูกประคบ ซึ่งจะช่วยในบรรเทาอาการปวดได้ด้วย สำหรับการประคบเย็นจะช่วยลดการเพิ่มการคั่งของเลือดและน้ำเหลืองมาที่เต้านมและช่วยบรรเทาอาการปวด หากในมารดาที่เริ่มมีอาการปวดและบวมของเต้านม การใช้การประคบเย็นน่าจะช่วยได้ดี สำหรับมารดาที่มีอาการตึงคัดมาสองสามวันแล้ว การนวดและประคบร้อนน่าจะช่วยให้การไหลเวียนของเลือดและน้ำเหลืองดีขึ้น การใช้ยาลดอาการปวดร่วมด้วยอาจจำเป็นในกรณีที่มารดามีอาการปวดมาก อย่างไรก็ตาม ความทำการช่วยระบายน้ำนมจากเต้านมโดยการให้ลูกกินนมแม่บ่อยๆ ในช่วงที่มีอาการตึงคัดเต้านม

? ? ? ? ? ? ? ?ในกรณีการตึงคัดเต้านมเกิดหลังจากการคลอดเป็นระยะเวลานาน มักเป็นจากการระบายน้ำนมออกหรือให้ลูกดูดนมไม่บ่อยพอ การดูแลรักษาจึงเน้นไปที่การให้ลูกดูดนมบ่อยขึ้นหรือการบีบน้ำนมออกเพื่อช่วยระบายน้ำนม อาการตึงคัดเต้านมหลังคลอดใหม่เป็นอาการปกติที่มักเกิดขึ้นได้ซึ่งควรแยกออกจากภาวะแทรกซ้อนอื่นที่รุนแรง ได้แก่ เต้านมอักเสบ และฝีที่เต้านมเสมอ ??

เอกสารอ้างอิง

1. The American of Obstetricians and Gynecologist, American Academy of Pediatrics. Breastfeeding handbook for physicians. 2^nd edition. 2014.