รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

???????????? -พยุงเต้านมให้ดี โดยอาจใส่ชุดชั้นในพยุงทรง การรัดเต้านมแน่นเกินไป อาจทำให้มารดารู้สึกไม่สบายตัว

??????????? -ใช้การประคบช่วย โดยบางคนอาจชอบการประคบอุ่น ในขณะที่บางคนอาจชอบการประคบเย็นเพื่อลดอาการปวดและบวม

??????????? -บีบน้ำนมออกเพื่อลดอาการไม่สบายตัว การบีบนมออกวันละ 2-3 ครั้งจะช่วยลดอาการไม่สบายตัวของมารดา แต่หากมารดาไม่อึดอัดก็ไม่จำเป็นต้องบีบน้ำนมออก การบีบน้ำนมออกน้อยไม่ช่วยในการกระตุ้นการสร้างน้ำนม

??????????? -บรรเทาอาการปวด อาจใช้ยาแก้ปวด? ได้แก่ ibuprofen หรือพาราเซตามอล หรืออาจใช้สมุนไพรหรือกะหล่ำปลีประคบเย็นที่เต้านมเพื่อลดอาการปวดได้

หมายเหตุ การใช้ยาเพื่อลดการสร้างน้ำนมไม่แนะนำ เนื่องจากอาจมีอาการข้างเคียงที่รุนแรงได้

หนังสืออ้างอิง

1.????? WHO/UNICEF. BFHI Section 3: Breastfeeding promotion and support in a baby-friendly hospital ? 20-hour course. ?2009

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

????????? วิธีนี้จะช่วยให้หัวนมยืดตรงขึ้นและช่วยให้ทารกเข้าเต้าได้ดีขึ้น มารดาต้องควบคุมหลอดฉีดยาด้วยตนเองเพื่อควบคุมแรงดูด และป้องกันการเกิดการบาดเจ็บหัวนม

??????????? -ใช้หลอดฉีดยาขนาด 10 หรือ 20 มิลลิลิตรที่เหมาะสมกับขนาดของหัวนมมารดา

??????????? -ตัดปลายของหลอดฉีดยาด้านที่ใช้ต่อกับเข็มฉีดยาโดยใช้กรรไกรหรือมีดที่คม

??????????? -ดึงแกนดันออกและใส่เข้าไปในหลอดฉีดยาทางด้านที่ตัดออก

??????????? -ก่อนที่จะนำทารกเข้าเต้า มารดาควร

??????????? ดึงแกนของหลอดฉีดยาขึ้น ประมาณหนึ่งในสามของหลอดฉีดยา

??????????? วางปลายด้านที่เรียบประกบเข้ากับหัวนม

??????????? ค่อยๆ ดึงแกนของหลอดฉีดยาอย่างนุ่มนวลด้วยแรงสม่ำเสมอราว 30 นาที

??????????? เสร็จแล้วปล่อยแกนหลอดฉีดยากลับ เพื่อลดแรงดึงก่อนจะถอดหลอดฉีดยาออกจากเต้านม

??????????? กระบวนการใช้หลอดฉีดยาในการรักษาหัวนมบอด แสดงดังรูป

ข้อมูลจาก N. Kesaree, et al, (1993) Treatment of Inverted Nipples Using Disposable Syringe, Journal of Human Lactation; 9(1): 27-29. และ WHO/UNICEF. BFHI Section 3: Breastfeeding promotion and support in a baby-friendly hospital ? 20-hour course. ?2009

หนังสืออ้างอิง

1.????? WHO/UNICEF. BFHI Section 3: Breastfeeding promotion and support in a baby-friendly hospital ? 20-hour course. ?2009

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

???????????? หากมารดาได้รับการตรวจพบว่ามีหัวนมบอด

??????????? -กระตุ้นให้ทารกได้สัมผัสกับผิวของมารดาทันทีหลังเกิดและในเวลาอื่นๆ เพื่อให้ทารกได้ค้นหาเต้านมด้วยตนเองและมีเวลาส่วนตัวโดยไม่รบกวนกระบวนการนี้

??????????? -ช่วยมารดาในการเข้าเต้าในวันที่หนึ่งและสองหลังคลอดก่อนการเกิดการตึงคัดเต้านม อธิบายมารดาที่มีหัวนมบอดว่าทารกอาจเข้าเต้าโดยใช้ลานนมได้

??????????? -ช่วยมารดาจัดท่าให้โดยหาท่าที่เหมาะสมที่ทารกสามารถเข้าเต้าได้ โดยบางครั้งการวางทารกบนโต๊ะอาจช่วยให้เต้านมลงไปเข้าปากทารกซึ่งช่วยให้เข้าเต้าได้

??????????? -แนะนำให้มารดาปรับเปลี่ยนรูปร่างของเต้านมให้เป็นรูปกรวยหรือแซนวิชโดยใช้การประคองเต้านมเป็นรูปตัว c เพื่อทารกจะเข้าเต้าได้ดีขึ้น

??????????? -อธิบายมารดาว่าทารกอาจต้องการเวลาที่จะเรียนรู้ที่จะเข้าเต้าได้ด้วยตนเอง

??????????? -แนะนำให้มารดาเขี่ยปากทารกด้วยหัวนมเพื่อทำให้ทารกอ้าปากกว้างก่อนนำทารกเข้าเต้า และสอนให้มารดารู้จักการเข้าเต้าที่มีประสิทธิภาพ

??????????? -กระตุ้นให้มารดาช่วยให้หัวนมยืดออกก่อนการให้นม โดยอาจการกระตุ้นหัวนม อาจใช้เครื่องปั๊มนม การดึงขึ้นเบาๆ หรือใช้ nipple puller

??????????? -หลีกเลี่ยงการใช้จุกนมเทียมหรือหัวนมหลอก ซึ่งจะทำให้ทารกเข้าเต้าได้ยากและทารกไม่ปรับตัวให้อ้าปากกว้างก่อนการเข้าเต้า

??????????? -ป้องกันการตึงคัดเต้าเต้านมซึ่งจะทำให้ทารกเข้ายาก การบีบนมออกก่อนและป้อนนมด้วยถ้วยให้ทารกได้เรียนรู้การกินนมแม่จะช่วยให้ลานนมนุ่มขึ้นและทำให้เข้าเต้าได้ดีขึ้น

หนังสืออ้างอิง

1.????? WHO/UNICEF. BFHI Section 3: Breastfeeding promotion and support in a baby-friendly hospital ? 20-hour course. ?2009

 

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

ลำดับที่สามของการตรวจคือ การรู้สึก

??????????? -สัมผัสเต้านมว่าแข็งหรือนุ่ม การแข็งตึงทั่วๆ ไปน่าจะบอกถึงการตึงคัดเต้านม โดยร่วมกับการดสีของผิวหนังของเต้านมที่เป็นมันจะบอกถึงการบวมน้ำ การแข็งเป็นก้อนเฉพาะบางตำแหน่งอาจบ่งถึงการอุดตันของท่อน้ำนม หรือหากรู้สึกร้อนอาจบ่งบอกถึงการอักเสบของเต้านมได้

??????????? สุดท้ายพูดกับมารดาถึงสิ่งที่ตรวจพบ ไม่วิพากษ์วิจารณ์เต้านมมารดา และสร้างความมั่นใจว่ามารดาสามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้

หนังสืออ้างอิง

1.????? WHO/UNICEF. BFHI Section 3: Breastfeeding promotion and support in a baby-friendly hospital ? 20-hour course. ?2009

 

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

ลำดับที่สองของการตรวจคือ การมองดู

??????????? -ดูว่าเต้านมใหญ่หรือเล็กมากหรือไม่ ให้ความมั่นใจกับมารดาว่าเต้านมใหญ่หรือเล็กก็สร้างน้ำนมได้ แต่บางครั้งมารดาอาจต้องการการช่วยเหลือในการเข้าเต้า

??????????? -ดูว่ามีแผลเป็นบริเวณเต้านมหรือไม่ สิ่งนี้จะช่วยบอกปัญหาในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในอดีตและอาจบอกถึงการรักษาการอักเสบเป็นหนองของเต้านม

??????????? -ดูว่าเต้านมบวมและมีผิวที่แน่นเป็นมันหรือไม่ สิ่งที่จะบอกว่ามีการตึงคัดเต้านมจากการบวมน้ำ ปกติเมื่อมีน้ำนมมา เต้านมจะใหญ่ขึ้นและตึงคัด แต่จะไม่บวมและมีผิวเป็นมันลักษณะของการบวมน้ำแบบนี้

??????????? -ดูว่าผิวหนังในส่วนของเต้านมมีสีแดงหรือไม่ หากการแดงกระจายหรือเกิดทั่วๆ ไป น่าจะเกิดจากการตึงคัดเต้านม หากการแดงเกิดเฉพาะที่ขนาดเล็ก น่าจะเกิดจากท่อน้ำนมอุดตัน หากเกิดเฉพาะที่ขนาดใหญ่ น่าจะเกิดจากเต้านมอักเสบ หากผิวหนังเปลี่ยนสีเป็นสีม่วง น่าจะเกิดจากการอักเสบเป็นหนอง

??????????? -ดูว่าขนาดและรูปร่างของหัวนมเป็นอย่างไร หัวนมยาว แบน บุ๋ม หรือใหญ่ และรูปร่างของหัวนมทำให้เข้าเต้าได้ยากหรือไม่

??????????? -ดูว่าหัวนมมีการเจ็บหรือหัวนมแตกหรือไม่ สิ่งนี้จะบ่งบอกว่าทารกได้ทำการดูดนมขณะเข้าเต้าไม่ดี

??????????? -ดูว่ามีผื่นหรือมีอาการแดงที่หัวนมหรือไม่

หนังสืออ้างอิง

1.????? WHO/UNICEF. BFHI Section 3: Breastfeeding promotion and support in a baby-friendly hospital ? 20-hour course. ?2009