รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                   เบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่มีปัจจัยที่เกี่ยวข้องทั้งส่วนของพันธุกรรมและปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งได้แก่พฤติกรรมการกินนั่นเอง ทารกที่กินนมแม่จะช่วยลดการเกิดเบาหวานทั้งชนิดที่ 1 และ 2  โดยนมแม่มีสารที่ช่วยให้เกิดความสมบูรณ์ของระบบภูมิคุ้มกัน ซึ่งจะป้องกันการเกิดเบาหวานชนิดที่ 1¹ และนมแม่ยังมีสารที่ออกฤทธิ์ช่วยควบคุมความอิ่มและสมดุลของพลังงาน  ซึ่งจะป้องกันเบาหวานชนิดที่ 2 ด้วย² ซึ่งีการศึกษาพบว่า ทารกที่กินนมแม่จะลดความเสี่ยงของการเกิดเบาหวานชนิดที่ 2 ลงร้อยละ 33³ โดยกลไกของป้องกันเบาหวาน ทารกที่กินนมแม่จะมีกรดไขมันชนิดที่ไม่อิ่มตัวแบบสายยาว (long-chain polyunsaturated fatty acids หรือใช้คำย่อว่า LCPUFAs) มาก ปริมาณ LCPUFAs หากอยู่ในเยื่อบุเซลล์กล้ามเนื้อมากจะมีฤทธิ์ในการลดระดับน้ำตาลในช่วงที่งดน้ำและอาหาร (fasting glucose) นอกจากนี้ การที่ทารกกินนมแม่ยังจะป้องกันภาวะน้ำหนักเกินและปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ที่ส่งเสริมการเกิดเบาหวานชนิดที่ 2 ด้วย³

เอกสารอ้างอิง

1. Patelarou E, Girvalaki C, Brokalaki H, Patelarou A, Androulaki Z, Vardavas C. Current evidence on the associations of breastfeeding, infant formula, and cow’s milk introduction with type 1 diabetes mellitus: a systematic review. Nutr Rev 2012;70:509-19.
2. Pereira PF, Alfenas Rde C, Araujo RM. Does breastfeeding influence the risk of developing diabetes mellitus in children? A review of current evidence. J Pediatr (Rio J) 2014;90:7-15.
3. Horta BL, de Lima NP. Breastfeeding and Type 2 Diabetes: Systematic Review and Meta-Analysis. Curr Diab Rep 2019;19:1.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

            โรคอ้วนในปัจจุบันเป็นโรคที่พบได้บ่อยและเป็นปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดโรคเรื้อรังอื่น ๆ ตามมาอีกหลายโรค การให้ทารกได้กินนมแม่จะช่วยป้องกันการเกิดโรคอ้วนเมื่อทารกเติบโตขึ้น^1,2 กลไกการป้องกันโรคอ้วนอธิบายจากทารกที่กินนมแม่สามารถจะควบคุมการกินได้ด้วยตนเองคือ “จะดูดนมเมื่อหิวและหยุดดูดนมเมื่ออิ่ม” ซึ่งอาจจะมีผลต่อความอยากอาหารและโรคอ้วนเมื่อทารกเติบโตขึ้น การควบคุมความอยากอาหารจะไม่มีในทารกที่กินนมผงดัดแปลงสำหรับทารก การให้นมผงดัดแปลงสำหรับทารก การกินของทารกจะถูกควบคุมโดยผู้ที่ให้นมมากกว่าทารก มีการศึกษาพบว่าทารกที่กินนมแม่จะลดความเสี่ยงในการเกิดโรคอ้วนในเด็ก 0.39 เท่า (95%CI 0.02-0.93)³ โดยเฉพาะในเด็กผู้ชาย⁴ นอกจากนี้ยังลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะน้ำหนักเกินด้วย⁵ จึงมีข้อแนะนำในให้การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เป็นยุทธศาสตร์หนึ่งในการช่วยป้องกันโรคอ้วน^6,7

เอกสารอ้างอิง

1. Rito AI, Buoncristiano M, Spinelli A, et al. Association between Characteristics at Birth, Breastfeeding and Obesity in 22 Countries: The WHO European Childhood Obesity Surveillance Initiative – COSI 2015/2017. Obes Facts 2019;12:226-43.
2. Lee JW, Lee M, Lee J, Kim YJ, Ha E, Kim HS. The Protective Effect of Exclusive Breastfeeding on Overweight/Obesity in Children with High Birth Weight. J Korean Med Sci 2019;34:e85.
3. Verstraete SG, Heyman MB, Wojcicki JM. Breastfeeding offers protection against obesity in children of recently immigrated Latina women. J Community Health 2014;39:480-6.
4. Jwa SC, Fujiwara T, Kondo N. Latent protective effects of breastfeeding on late childhood overweight and obesity: a nationwide prospective study. Obesity (Silver Spring) 2014;22:1527-37.
5. Yamakawa M, Yorifuji T, Inoue S, Kato T, Doi H. Breastfeeding and obesity among schoolchildren: a nationwide longitudinal survey in Japan. JAMA Pediatr 2013;167:919-25.
6. McGuire S. Centers for Disease Control and Prevention. 2013. Strategies to Prevent Obesity and Other Chronic Diseases: The CDC Guide to Strategies to Support Breastfeeding Mothers and Babies. Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services, 2013. Adv Nutr 2014;5:291-2.
7. Hassiotou F, Geddes DT. Programming of appetite control during breastfeeding as a preventative strategy against the obesity epidemic. J Hum Lact 2014;30:136-42.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                     การกินนมแม่ช่วยลดการอักเสบของกระเพาะและลำไส้ (gastroenteritis) และอาการท้องเสียได้ ทารกที่กินนมแม่อย่างเดียวจะมีอาการท้องเสียน้อยกว่าทารกที่ไม่ได้กินนมแม่อย่างเดียว¹ มีการศึกษาพบว่า การให้ลูกกินนมแม่ลดการอักเสบของกระเพาะและลำไส้ในทารกแรกเกิดถึงหกเดือนลงร้อยละ 47 ขณะที่ช่วยลดอาการนี้ในทารกอายุเจ็ดเดือนถึงหนึ่งปีลงร้อยละ 67² นอกจากนี้ การที่ทารกได้กินนมแม่ยังมีผลในการช่วยลดการอักเสบของทางเดินอาหารและลำไส้ใหญ่ชนิดเนื้อตาย (necrotizing enterocolitis) ในทารกและทารกคลอดก่อนกำหนด^3-6 และยังช่วยลดการเกิด inflammatory bowel disease และ celiac disease ด้วย⁷

เอกสารอ้างอิง

1. Khan J, Vesel L, Bahl R, Martines JC. Timing of Breastfeeding Initiation and Exclusivity of Breastfeeding During the First Month of Life: Effects on Neonatal Mortality and Morbidity-A Systematic Review and Meta-analysis. Matern Child Health J 2014.
2. Plenge-Bonig A, Soto-Ramirez N, Karmaus W, Petersen G, Davis S, Forster J. Breastfeeding protects against acute gastroenteritis due to rotavirus in infants. Eur J Pediatr 2010;169:1471-6.
3. Geddes D, Perrella S. Breastfeeding and Human Lactation. Nutrients 2019;11.
4. Guner YS, Franklin AL, Chokshi NK, et al. P-glycoprotein induction by breast milk attenuates intestinal inflammation in experimental necrotizing enterocolitis. Lab Invest 2011;91:1668-79.
5. Kelley L. Increasing the consumption of breast milk in low-birth-weight infants: can it have an impact on necrotizing enterocolitis? Adv Neonatal Care 2012;12:267-72.
6. Kosloske AM. Breast milk decreases the risk of neonatal necrotizing enterocolitis. Adv Nutr Res 2001;10:123-37.
7. Breastfeeding and the use of human milk. Pediatrics 2012;129:e827-41.

                รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

                  โรคหอบหืดเป็นโรคที่เกิดจากการตอบสนองต่อการกระตุ้นหรือสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกายผิดปกติ ทำให้เกิดการหดตัวหรือตีบตันของระบบทางเดินหายใจ มีอาการของเยื่อบุผนังหลอดลมอักเสบ การที่มีการหดเกร็งตัวของกล้ามเนื้อบริเวณหลอดลม ทำให้ผู้ป่วยหายใจลำบาก มีเสียงวี้ด และทำให้อากาศเข้าสู่ปอดน้อยลง ผู้ป่วยรู้สึกหายใจไม่อิ่ม มีอาการไอ และอาจมีอาการเจ็บหน้าอก ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคหอบหืดมีทั้งปัจจัยทางด้านพันธุกรรมและปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งปัจจัยเรื่องการกินนมแม่ของทารกก็เป็นปัจจัยอย่างหนึ่งที่จะช่วยลดอาการของหอบหืดได้ โดยมีการศึกษาพบทารกที่กินนมแม่จะลดความเสี่ยงของการกำเริบของหอบหืดลง 0.78 เท่าในเด็กที่เคยเป็นหอบหืด (95%CI 0.74-0.81) และสำหรับในเด็กที่เป็นหอบหืดจะลดอาการหอบหืดลง 0.76 เท่า (95%CI 0.67-0.86) นอกจากนี้ยังลดอาการหลอดลมตีบลง 0.81 เท่าในเด็กที่ป่วยเกี่ยวกับอาการหลอดลมตีบ (95%CI 0.76-0.87) ด้วย¹

เอกสารอ้างอิง

1. Dogaru CM, Nyffenegger D, Pescatore AM, Spycher BD, Kuehni CE. Breastfeeding and childhood asthma: systematic review and meta-analysis. Am J Epidemiol 2014;179:1153-67.

รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์

              การเกิดโรคผิวหนังอักเสบ (atopic dermatitis) ในทารกหรือเด็กเล็ก แม้ไม่ได้ทำให้เกิดอันตรายรุนแรงจนกระทั่งเสียชีวิต แต่ก็ทำให้เกิดความวิตกกังวลในมารดาและครอบครัว ที่ต้องเปลี่ยนพฤติกรรมการกินของมารดา มีหลายรายงานพบว่าการกินนมแม่ช่วยลดการเกิดผิวหนังอักเสบ แต่ข้อมูลยังมีความขัดแย้งกัน^1-3 อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาในระยะหลังพบว่า การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อาจมีส่วนช่วยในการลดการเกิดโรคผิวหนังอักเสบ แต่ช่วงระยะเวลาของการกินนมแม่ของทารกจะมีความสำคัญต่อการเกิดผิวหนังอักเสบ โดยที่การที่ทารกได้กินนมแม่ตั้งแต่ในชั่วโมงแรกหลังคลอดจะช่วยลดการเกิดผิวหนังอักเสบในทารกที่มีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคผิวหนังอักเสบ และการกินนมแม่อย่างเดียว 4-6 เดือนของทารกแล้วหยุดการกินนมที่อายุ 4-5 เดือน อาจมีผลช่วยลดการเกิดผิวหนังอักเสบได้ต่ำที่สุด⁴

เอกสารอ้างอิง

1. Dattner AM. Breastfeeding and atopic dermatitis: protective or harmful? facts and controversies. Clin Dermatol 2010;28:34-7.
2. Risch AC. Breastfeeding and atopic dermatitis. Pediatrics 2012;130:e461-2; author reply e5-6.
3. Ito J, Fujiwara T. Breastfeeding and risk of atopic dermatitis up to the age 42 months: a birth cohort study in Japan. Ann Epidemiol 2014;24:267-72.
4. Little C, Blattner CM, Young J, 3rd. Update: Can breastfeeding and maternal diet prevent atopic dermatitis? Dermatol Pract Concept 2017;7:63-5.