??????????????? รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? ?เป็นที่ทราบกันดีว่า ขณะที่ทารกดูดนมแม่ ทารกจะรู้สึกอบอุ่น สงบ และปลอดภัยในอ้อมอกของมารดา เมื่อทารกต้องได้รับการฉีดวัคซีนหรือเจาะเลือด หากทารกกินนมแม่จะช่วยลดความรู้สึกเจ็บปวดระหว่างการฉีดวัคซีนหรือทำหัตถการได้ โดยมีการศึกษาเปรียบเทียบกลุ่มทารกที่กินนมแม่กับกลุ่มควบคุม เมื่อทำการฉีดวัคซีน พบว่า ทารกที่กินนมแม่มีระยะเวลาที่ร้องไห้สั้นกว่า อัตราการเพิ่มขึ้นของการเต้นของหัวใจของทารกน้อยกว่า คะแนนความเจ็บปวดจากการทำหัตถการน้อยกว่า และการลดลงของค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในกระแสเลือดลดลงน้อยกว่า ซึ่งสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ แสดงถึง การให้ลูกกินนมแม่ช่วยลดความเจ็บปวดของลูกขณะทำหัตถการลงได้ 1 อย่างไรก็ตาม การเลือกนำมาปฏิบัติใช้ ควรมีการเตรียมความพร้อมของมารดาระหว่างการทำหัตถการด้วย ควรเลือกปฏิบัติเฉพาะมารดาที่มีความพร้อม เพราะบางครั้งมารดาบางคนกลัวเข็มหรือกลัวเลือด เมื่อฉีดวัคซีนหรือเจาะเลือดลูก มารดาอาจเป็นลม ซึ่งอาจทำให้เกิดสภาพการณ์ที่ต้องการการดูแลทั้งมารดาและทารกก็เป็นได้
เอกสารอ้างอิง
Erkul M, Efe E. Efficacy of Breastfeeding on Babies’ Pain During Vaccinations. Breastfeed Med 2017.
??????????????? รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? สภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป การแข่งขันทางด้านเศรษฐกิจ และการที่ต้องดิ้นรนหารายได้ ทำให้ความสัมพันธ์ในครอบครัวลดน้อยลง ปัญหาของสตรีที่ถูกทารุณกรรมทางเพศในวัยเด็กพบเพิ่มขึ้นตามชาติตะวันตก เมื่อสตรีที่ถูกทารุณกรรมทางเพศตั้งแต่ในวัยเด็กเจริญเติบโตขึ้น ตั้งครรภ์และให้นมบุตร การให้นมบุตรอาจทำให้มารดามีความรู้สึกหรือระลึกถึงการทำทารุณกรรมในขณะวัยเด็กได้ เนื่องจากบางครั้ง ขณะให้นมลูก มารดาจะมีการเจ็บหัวนม ซึ่งมีการศึกษาการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในกลุ่มสตรีที่ถูกทารุณกรรมทางเพศในวัยเด็กพบว่า สตรีเหล่านี้จะมีปัญหาในระหว่างการให้นมลูกมากกว่าสตรีทั่วไป และพบภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ เต้านมอักเสบมากกว่าด้วย 1 บุคลากรทางการแพทย์หากได้ประวัติมารดาที่มีความเสี่ยงนี้ ควรใส่ใจทั้งในด้านจิตใจและกระบวนการในการให้นมลูกของมารดาเหล่านี้ เพื่อช่วยให้คำปรึกษาที่เหมาะสม แก้ไขอาการเจ็บปวดเต้านมขณะให้นมลูกที่จะไปกระตุ้นความทรงจำที่เลวร้ายในอดีต ซึ่งหากมีการดูแลที่เหมาะสม น่าจะลดปัญหาที่พบในมารดากลุ่มนี้ได้
เอกสารอ้างอิง
Elfgen C, Hagenbuch N, Gorres G, Block E, Leeners B. Breastfeeding in Women Having Experienced Childhood Sexual Abuse. J Hum Lact 2017:890334416680789.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?การตั้งครรภ์ในวัยรุ่นพบเป็นปัญหาที่เพิ่มขึ้นทั่วโลกรวมทั้งในประเทศไทย อัตราการตั้งครรภ์ของมารดาในวัยรุ่นในประเทศไทยพบร้อยละ 14.8 1 ? โดยระหว่างการตั้งครรภ์มารดาวัยรุ่นมักมีความเสี่ยงจากการคลอดก่อนกำหนดและทารกน้ำหนักตัวน้อย หลังคลอดการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในมารดากลุ่มนี้ มีความจำเป็น จากที่มีการศึกษาพบว่า อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในกลุ่มมารดาวัยรุ่นต่ำ2 ส่วนหนึ่งน่าจะเกิดการที่มารดามีภาวะแทรกซ้อนระหว่างการตั้งครรภ์และการคลอด ทำให้มีโอกาสที่ทารกจำเป็นต้องได้รับการดูแลที่หอทารกป่วยวิกฤตสูงกว่า ดังนั้น บุคลากรทางการแพทย์ผู้ให้การดูแลควรมีการเตรียมการ แนะนำ ให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิดในกรณีที่การคลอดอาจมีภาวะแทรกซ้อน ทำให้การเริ่มต้นการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มีความลำบาก อย่างไรก็ตาม การเตรียมการที่ดีตั้งแต่ในระยะฝากครรภ์ เอาใจใส่ให้คำปรึกษามารดาและครอบครัวเกี่ยวกับประโยชน์และความสำคัญของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ น่าจะช่วยสนับสนุนการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในมารดาวัยรุ่นได้
เอกสารอ้างอิง
Puapornpong P, Raungrongmorakot K, Manolerdtewan W, Ketsuwan S, Wongin S. Teenage pregnancy and exclusive breastfeeding rates. J Med Assoc Thai 2014;97:893-8.
Edwards R, Peterson WE, Noel-Weiss J, Shearer Fortier C. Factors Influencing the Breastfeeding Practices of Young Mothers Living in a Maternity Shelter. J Hum Lact 2017:890334416681496.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? ? ขณะที่มารดาเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ควรรับประทานอาหารให้ครบห้าหมู่ และควรต้องรับประทานแร่ธาตุหรือวิตามินที่มารดามักขาดแคลน หากอยู่ในพื้นที่มีความเสี่ยงในการขาด สำหรับแร่ธาตุที่มักพบว่ามีการขาดแคลนในทารกที่กินนมแม่ คือ ธาตุเหล็ก โดยจะพบว่ามีความเสี่ยงในการขาดในช่วง 6 เดือน แต่มีรายงานว่าอาจพบในช่วงทารกอายุ 9 เดือนด้วย 1 การที่วางแผนป้องกันความเสี่ยงในการขาดธาตุเหล็กของทารกตั้งแต่ช่วงระหว่างการคลอด โดยการชะลอการตัดสายสะดือ การับประทานธาตุเหล็กของมารดาระหว่างการให้นมบุตร นอกจากนี้ วิตามินดี ยังเป็นสิ่งที่พบว่ามีการขาดในทารกโดยที่สมาคมกุมารแพทย์ของสหรัฐอเมริกาแนะนำให้เสริมให้แก่ทารกทุกราย สำหรับข้อมูลในประเทศไทย มีการพบว่ามารดามีการขาดวิตามินดีอยู่ในสัดส่วนที่สูงขึ้น ดังนั้น การเสริมวิตามินดีอาจจำเป็นในทารกในประเทศไทยด้วย
เอกสารอ้างอิง
Clark KM, Li M, Zhu B, et al. Breastfeeding, Mixed, or Formula Feeding at 9 Months of Age and the Prevalence of Iron Deficiency and Iron Deficiency Anemia in Two Cohorts of Infants in China. J Pediatr 2017;181:56-61.
รศ.นพ.ภาวิน พัวพรพงษ์
? ? ? ? ? ? ? ? มารดาที่เป็นเบาหวานระหว่างการตั้งครรภ์มักมีน้ำนมมาช้าได้มากกว่ามารดาทั่วไป เหตุผลส่วนหนึ่งเกิดจากการที่มารดามีโอกาสจะผ่าตัดสูงกว่า เจ็บแผลมากกว่า มักไม่ค่อยอยากขยับตัวและเริ่มให้นมลูกช้า นอกจากนี้ ยังมีเหตุผลจากการ insulin growth factor ที่อาจจะรบกวนการมาของน้ำนมได้ มีการศึกษาถึงอั ตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ที่มารดาที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เป็นหลักในมารดาที่เป็นเบาหวานระหว่างการตั้งครรภ์ต่ำกว่ามารดาทั่วไป 1 ดังนั้น การส่งเสริมให้มารดาที่เป็นเบาหวานระหว่างการตั้งครรภ์เริ่มให้นมแม่เร็วภายในหนึ่งชั่วโมงแรกหลังคลอด ร่วมกับการให้นมลูกบ่อย ๆ ทุก 2-3 ชั่วโมง น่าจะช่วยให้อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ที่ต่ำนั้นดีขึ้น
เอกสารอ้างอิง
Chamberlain CR, Wilson AN, Amir LH, et al. Low rates of predominant breastfeeding in hospital after gestational diabetes, particularly among Indigenous women in Australia. Aust N Z J Public Health 2017.
เรื่องนำทาง
แหล่งความรู้ เกี่ยวกับสูติ-นรีเวช (Obstetrics-Gynecology)